admin
HAKLARIMIZ
TEMEL HAKLAR:
HAK: İnsanların herhangi bir işi yapma yetkisine hak denir.
ÖZGÜRLÜK: İnsanların hiçbir insana zarar vermeden dilediği her şeyi yapabilmesine özgürlük denir.
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİMİZİN GENEL ÖZELLİKLERİ:
1- Doğumla başlar, ölümle biter.
2- Evrenseldir. Dünya’nın her yerinde geçerlidir.
3- Dokunulamaz, devredilemez ve vazgeçilemez özellikler taşırlar.
4- Tamamı bir bütündür. Bir tanesi bile olmazsa veya kullanılmazsa diğerleri bir işe yaramaz.
5- Yaşama hakkımızın dışındaki diğer tüm haklar sıkıyönetim, savaş, bulaşıcı hastalıklar, nüfus sayımları gibi insan hayatının söz konusu olduğu olağanüstü durumlarda sınırlandırılabilir. Normal durumlarda hakların sınırlandırılması asla söz konusu olamaz.
6- Başkalarının hak ve özgürlüklerinin başladığı yerde bizim hak ve özgürlüklerimiz biter.
7- Her devlet düzenlediği anayasa ve yasalarla İnsan haklarını güvence altına almak zorundadır.
8- Bütün haklar uluslar arası belgeler ve kuruluşlar tarafından da koruma altına alınırlar.
| KİŞİ HAKLARI (KORUYUCU HAKLAR) |
SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR (İSTEME HAKLARI) |
SİYASİ HAKLAR (KATILMA HAKLARI) |
| Kişi Dokunulmazlığı Özel Yaşamın Gizliliği Konut Dokunulmazlığı Haberleşme Özgürlüğü Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü Düşünce ve İnanç Özgürlüğü Basın ve Dernek Kurma Özgürlüğü Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı
|
Ailenin Korunması
Eğitim ve Öğrenim Hakkı Çalışma Hakkı Sendika Kurma Hakkı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt hakkı Sağlık Hakkı
|
Vatandaşlık Hakkı
Seçme ve Seçilme Hakkı Dilekçe Hakkı Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı Siyasi Parti Kurma ve Siyasi Faaliyetlerde Bulunma Hakkı
|
| TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KÖTÜYE KULLANILMAMASI: (Anayasa, Madde 14):Anayasa’nın hiçbir hükmü Anayasa’da yer alan hak ve hürriyetleri yok etmeye yönelik bir faaliyette bulunma hakkını verir şeklinde yorumlanamaz. |
YAŞAMA HAKKI: (Anayasa, Madde 17):Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Yaşama hakkı, bütün hakların temelidir. Savaş, sıkıyönetim ve olağanüstü hallerde dahi durdurulamaz, yok edilemez. |
| KİŞİ DOKUNULMAZLIĞI HAKKI | KONUT DOKUNULMAZLIĞI: |
| (Anayasa, Madde 17):Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya muameleye tabi tutulamaz. Böylece kişinin yaşaması ve vücut bütünlüğü güvence altına alınmıştır. |
(Anayasa, Madde 21): Kimsenin konutuna dokunulamaz. Çeşitli nedenlerle, yasayla yetkili kılınmış kurumların yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz. İnsanların kendi evlerinde rahatsız edilmeden yaşam sürme hakkı Anayasada güvence altına alınmıştır. |
|
ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ: |
(Anayasa, Madde 20):Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. Kişilerin özel hayatlarını kendilerinin izni olmaksızın topluma sergilemek doğru değildir.
|
| HABERLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ: | BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ: |
| (Anayasa, Madde 22):Herkes haberleşme özgürlüğüne sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır. Bilgisi ve izni olmaksızın hiç kimsenin telefonu dinlenemez, mektupları açılıp okunamaz. Bunlar yasalarla güvence altına alınmıştır |
(Anayasa, Madde 26):Herkes düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama hakkına ve yayma hakkına sahiptir. (Anayasa, Madde 28):Basın hürdür, sansür edilemez. Basın özgürlüğü de insanların fikirlerini gazete, dergi ,radyo ya da televizyon aracılığı ile insanlara ulaştırma özgürlüğünü içerir. |
| EĞİTİM VE ÖĞRENİM HAKKI: | SAĞLIK HAKKI: | SEÇME VE SEÇİLME HAKKI: |
| (Anayasa, Madde 42):Kimse, eğitim ve öğretim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, devletin gözetim ve denetiminde yapılır. İnsanın kendisini geliştirme ve sahip olduğu hakların bilincine varması eğitim yoluyla olur. | (Anayasa, Madde 56): Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Sağlık hakkı insana beden ve tuh sağlığı içinde yaşama isteme hakkını verir. | (Anayasa, Madde 67):Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir. Seçme ve seçilme hakkı demokratik toplumlarda temel ilkelerden biridir. |
DİLEKÇE ve BİLGİ EDİNME HAKKI
Dilekçe hakkı(Anayasa, Madde 74), sorulara cevap almak, amacıyla bilgi edinmeyi, şikâyette bulunmak amacıyla denetlemeyi, dilek ve öneride bulunmak amacıyla da demokratik katılımı sağlayan siyasal halkadan biridir.
Etkin bir yurttaş olmak için derste öğrenilen bilgilerin ve kazanılan becerilerin gerçek hayatta kullanılması gerekir. Örneğin; çöpler zamanında toplanmıyorsa durumu bir dilekçeyle belediyeye bildirip, durumun düzeltilmesini isteyebiliriz.
Dilekçemizin cevaplanması için ad, soyad, adres ve imzamızın mutlaka bulunması gerekir. Ayrıca başvurumuza olayla ilgili bilgileri de elemiş olmamız gerekir. Ancak bu durumda yetkili birimler işlem yapabilir. Dilekçemizi usulüne göre uygun yaptığımızda, yetkili kurumlar en kısa sürede cevaplandırılması yasal bir zorunluluktur.
TÜKETİCİ HAKLARI İHLALLERİ İÇİN;
Tüketici Mahkemesi,
Tüketici Hakları Merkezi,
Tüketici Hakları Derneği,
Tüketici Hakları İl/İlçe Hakem Heyeti
Reklam Kurulu ve Belediyelere başvuruda bulunarak hakkımızı arayabiliriz.
TÜKETİCİ HAKLARI HİZMET AKSAMALARI İÇİN;
Muhtarlıklar, Belediyeler, Kaymakamlıklar ve Valiliklere başvuruda bulunarak hizmet aksamasını ortadan kaldırabiliriz.
ÖNEMLİ NOT: Bu hak ve özgürlüklerimizin yanında vatandaş olarak sorumluluklarımız da vardır.
Vatandaşlık hak ve sorumluluklarımız:
- Oy kullanmak
- Vergi vermek
- Yasala uymak
- Askere gitmek
