admin
BİR OLAYIN ÇOK BOYUTLULUĞU
Her gün birçok olaya şahit oluruz. Olayın sebeplerini, kimlerin olayla ilgili olduğunu ve olayın sonuçlarını öğrenmeye çalışırız.
Olay: Meydana gelen ya da ortaya çıkan hal, iş veya duruma olay denir. Bu olayların bir kısmına doğrudan tanıklık yapar ya da içinde yer alırız. Bir kısmına da televizyon, radyo, gazete gibi çeşitli iletişim araçlarından ya da çevremizdeki insanlardan öğreniriz.
Çoğu zaman olayın nedenlerini bir veya en çok iki sebeple açıklarız. Oysa bir olayın sadece bir iki sebebi değil, birçok sebebi olabilir.
Olayları tek bir nedenle açıklamak bir hatadır. Bu hataya düşmemek ve olayın neden meydana geldiğini tam olarak öğrenmek istiyorsak, öğrendiğimiz ilk sebeple yetinmemeliyiz. Başka sebepleri de olabileceğini düşünüp o sebepleri ortaya çıkartacak sorular sormalıyız.
Aynı olaydan birçok kişi farklı şekillerde etkilenebilir. Bazı insanlar doğrudan etkilenirken, bazıları dolaylı etkilenebilir.
Örneğin; bir trafik kazasını ele alalım. Kazanın neden olduğunu sorduğumuzda” Şoför çok hızlı gittiği için kaza oldu.” Böyle bir cevapla trafik kazasının nedenini tam olarak öğrendiğimizi düşünürüz.
Bazı kazalar insan hatalarından dolayı olur. Şoför, yolcular ve yayalar yaptıkları hatalarla kazalara sebep olabilirler. Şoförle konuştuğumuzda ya da ona soru sorduğumuzda, onun dikkatini dağıttığımız için bir kazaya sebep olabiliriz. Yol ve hava şartları kazalarda etkili olur. Kar ve yağmur yağdığında yollar kayganlaşır. Bu durum kaza yapma riskini artırır. Ayrıca, aracın kendisinden kaynaklanan sebeplerden dolayı da kaza olabilir. Tekerleği çıkan bir otomobil kontrolden çıkabilir.
Bir trafik kazasından kimler etkilenir?
Bir trafik kazasının sonuçları nelerdir?
Şimdi bu iki soruya cevap bulmaya çalışalım. Her trafik kazasının bir sonucu olabilir. Örneğin, trafik kazası geçiren kişiler, sağlığına kavuşuncaya kadar toplum içinde ve aile içinde üzerine düşen sorumlulukları yerine getiremeyebilir. Ailenin geçimini sağlayan kişi kaza yaptığında aile birçok yönden etkilenir. Aile çok üzüldüğü gibi ekonomik sorunlarda yaşabilir. Kaza geçiren kişi işine gidemediği için işlerde aksaya bilir. Kazalar da aileler etkilendiği gibi maddi kayıplardan ve iş gücü kaybından dolayı ülke ekonomisi de etkilenir.
Trafik kazası örneğinde olduğu gibi, çoğu olayın birçok boyutu vardır. Bir olayın sosyal, ekonomik, duygusal, sağlık ve çevre boyutları olabilir. Bir olayın tüm sebeplerini ve etkilerini öğrendiğimizde bu boyutları fark edebiliriz.
ÖNEMLİ NOT:
Bir olayın çeşitli neden ve sonuçlarının olması, insanları farklı şekillerde etkilemesi durumuna olayın çok boyutluluğu denir.
