DEVLETÇİLİK

Atatürk’ün devletçilik anlayışında devlet ekonomi­nin içinde yer almakla birlikte özel teşebbüsün önünde engel değildir. Sermayesi olan vatandaşlar birkaç alan dışında diledikleri biçimde üretime katı­labilirler.  Devletçilik ilkesi bir zorunluluk olarak ortaya çık­mıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra özel teşebbüs desteklenerek liberal bir ekonomi kurulmak isten­mişti, ancak sermaye yetersizliği, makine ve yedek parça sorunu, teknik eleman azlığı gibi nedenler­den dolayı özel teşebbüs başarısız oldu. Bu durum­da devlet ekonomik hayata müdahale etmek zo­runda kaldı.

Anahtar Kelimeler: Kalkınma, Ekonomi, Yatırım, Teşvik, Devletin Fabrikalar Açması, Devletin Bankalar Açması, Karma Ekonomi

Devletçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar

• Aşar vergisinin kaldırılması
• Tarım alanındaki destekleyici çalışmalar
• Yabancı işletmelerin satın alınması ve ulusallaştırılması
• Devletçe demiryollarının yapılması
• Devletin banka kurması
• Devletin bankaları ve kredi kooperatiflerini denetimine alması
• Teşvik-i Sanayi Kanunu
• I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması
• KİT’lerin kurulması
• Kamulaştırma çalışmaları

Atatürk’ün devletçilik ile ilgili bazı sözleri:

“Devletçiliğin bizce anlamı şudur: kişilerin özel teşebbüslerini ve şahsi faaliyetlerini esas tutmak, fakat büyük bir milletin geniş bir memleketin ihtiyaçlarını ve çok şeylerin yapılmadığını göz önünde tutarak, memleket ekonomisini devletin eline almak.”

“*Prensip olarak, devlet ferdin yerine geçmemelidir. Fakat ferdin gelişmesi için genel şartları göz önünde bulundurmalıdır.”

“Zaruret olmadıkça piyasalara karışılmaz, bununla beraber hiçbir piyasa da başıboş değildir.”