6. SINIF SOSYAL BİLGİLER 5. ÜNİTE ÜLKEMİZ VE DÜNYA

DÜNYA’DA NÜFUS VE EKONOMİK FAALİYETLER

Dünya‟da Nüfus

NÜFUS: Sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayısına nüfus denir. Dünya‘nın her yerinde nüfus dağılımı aynı değildir.

Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler

Fiziki Faktörler

• İklim özellikleri: Genel olarak sıcaklık şartlarının daha elverişli olduğu okyanus kuşağında nüfus yoğunluğu fazladır. Örneğin: Güneydoğu Asya. una karşılık kuraklığın etkili olduğu ve kışların sert geçtiği karasal iklim alanlarında nüfus yoğunluğu daha fazladır. Örneğin: Grönland, Kutup çevresi, Sibirya vb.
• Yer şekilleri: Yüksek ve engebeli alanlarda ulaşım zor, ekonomik faaliyetler alanları kısıtlı olduğu için nüfus azdır. Örnek: Nepal, Tibet eçevresi. Buna karşın yüksekliği fazla olmayan düzlüklerde nüfus daha yoğundur.
• Toprak özellikleri: Verimli toprakların yer aldığı, tarım yapılabilen alanlarda nüfus yoğundur.
• Su kaynakları: Su, yaşamın temel ihtiyaçlarından birisidir. Suyun bol olduğu yerlerde yerleşmeler ve nüfus daha yoğundur. Suyun olmadığı alanlarda nüfus seyrektir. Örneğin: Orta Asya, Büyük Sahra vb.
• Bitki Örtüsü: Gür ormanların bulunduğu alanlarda insanların yerleşmesi ve çeşitli faaliyetlerde bulunması zordur. Örneğin: Amazonlar çevresi.

Beşeri Faktörler

• Sanayileşme: Sanayi tesislerinin çok olduğu yerde iş imkânları da çoktur. Bu durum sanayileşmiş alanların göç almasına neden olur. Örneğin: Batı Avrupa.
• Tarım: İnsanların en eski ekonomik faaliyetlerinden birisidir. İklim şartlarının da uygun olduğu, yılda birden fazla ürün alınan ve çok çeşitli ürünlerin yetiştiği kıyı ovalarımızda nüfus yoğundur.
• Yeraltı kaynaklarının işletilmesi
• Ticaret:  Ticaretin yoğun yapıldığı yerlerde nüfsu yoğundur. Örneğin: Batı Avrupa
• Turizm: Turizm giderek gelişen bir ekonomik faaliyettir. Hizmet sektöründe çalışanlara iş imkanı sağlar, ticareti canlandırır. Bu turizmin yoğunlaştığı yerlerde nüfus fazladır. Örneğin: İspanya
• Ulaşım: Konumu nedeniyle önemli ve işlek yolların kavşak noktalarında kurulan yerler daha hızlı gelişir
• Maden: İşletmeye açılan maden yatakları ve enerji kaynaklarının bulunduğu yerlerden iş imkânları oluşur. Bu durum nüfusu artırır.

NOT: Nüfus dağılımında beşeri faktörler daha çok etkiliyse, o ülke sanayileşmiş ve gelişmiş ülke demektir.

Nüfusun Yoğun ( kalabalık) Olduğu Alanların Özellikleri:

• Ilıman iklimlerde
• Ulaşımın kolay olduğu yerlerde
• Kıyı ovalarında
• Sulak alanlarda
• Sanayi ve teknolojinin geliştiği yerlerde
• İş imkanlarının olduğu yerlerde
• Zengin yer altı kaynaklarının bulunduğu yerlerde nüfus yoğundur.

Dünyada Nüfusun Yoğun Olduğu Yerler

 Afrika’da Nil Vadisi,  Kuzey Amerika’nın doğu kıyıları,  Güneydoğu Asya kıyıları (Malezya, Endonezya, Hindistan),  Avrupa ülkeleri (Fransa, İngiltere, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, Macaristan, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya).
ÖRNEK: Orta kuşakta: Avrupa, Kuzeydoğu Amerika, Hindistan, Çin, Japonya gibi Asya ülkelerinde yoğundur.

Nüfusun Seyrek ( az ) Olduğu Alanların Özellikleri:

• Çok soğuk ve çok sıcak iklimlerde
• Ulaşımın zor olduğu yerlerde
• Dağlık ve engebeli alanlarda
• Kurak bölgelerde
• Sanayi ve teknolojinin gelişmediği yerlerde
• İş imkanlarının az olduğu yerlerde
• Doğal kaynaklar bakımından fakir olan yerlerde nüfus seyrektir.

Dünyada Nüfusun Az Olduğu Yerler

 Dağların yüksek kesimleri,  Kuzey ve güney kutup çevreleri,  Bataklık alanlar ve engebeli dağlık araziler,  Ekvatoral bölgedeki Amazon ve Kongo havzaları gibi sık ormanlık alanlar,  Asya Kıtası içlerindeki ve dönenceler çevresindeki çöl ve bozkır alanlarıdır.
ÖRNEK: Kutuplar, Antartika, Alaska, Gröland, Çöller

TÜRKİYE’DE NÜFUS DAĞILIŞI

Türkiye’de kıyı kesimleri, iklimin elverişli olmasından dolayı tarımsal etkinlikler için uygun koşullar oluşturur. Bu nedenle kıyı kesimlerinde nüfus yoğunluğu fazladır. Kışları çok soğuk geçen yüksek ve engebeli alanlar ile kuraklığın yaygın olduğu kesimlerde nüfus yoğunluğu azdır.

[poll id=”5″]