Kaynaklar, Ürünler ve Ticaret Yolları
Ülkeler sahip oldukları yer altı ve yer üstü kaynaklarını üretimde kullanarak ekonomilerini geliştirirler. Bir ülkenin sahip olduğu kaynağı en iyi şekilde değerlendirip onu dünya pazarlarına satması ve ihracatının fazla olması kalkınmasının önemli şartlarından biridir. Ülkeler yetiştirdiği veya ürettiği ürünleri, çıkardıkları madenleri kendisine kazanç sağlamak için diğer ülkelere satarlar. Kendi ihtiyaç duyduğu kaynak ve ürünleri ise diğer ülkelerden satın alırlar.
İhracat (Dış Satım): Bir ülkenin başka bir ülkeye mal satmasına ihracat denir.
İthalat (Dış Alım): Bir ülkenin başka bir ülkeden ihtiyacı olan ürünleri almasına ithalat denir.
İlk çağlardan beri Ülkeler ithiyaç duyduğu veya ürettiği fazla ürünleri satabilmek için kullandığı ticaret yolları mevcuttur. bunlar;
Kral Yolu
İlk Çağ’da Frigyalılar, yetiştirdikleri at ve katırlarla ün yaptılar. Tiftik adı verilen keçi kılından yaptıkları dokumaları ve Tapates adlı halı ve kilimleri satarak önemli gelir elde ettiler. MÖ VI. yüzyıldan sonra zayıflayan Frig Devleti, Lidyalıların egemenliğine girdi. Tarihte parayı ilk kez kullanan Lidyalılarda ticaret gelişti. Efes’ten başlayıp Mezopotamya’da Persepolis kentine kadar uzanan Kral Yolu’nun açılmasında maden, özellikle altın işçiliğinde ileri olan Lidyalılar etkili oldu.
İpek Yolu
İpek Yolu aynı zamanda bilinen en eski kara yollarından biriydi. Çin ve Avrupa arasındaki ticaret, bu yol ile yapılmaktaydı. Tüccarlar, Avrupa’ya ve yol üzerindeki ülkelere ipek, porselen, kâğıt gibi ürünler gönderiyorlardı. Avrupa ve başka ülkelerden aynı yol üzerinden altın, gümüş gibi değerli madenler ile atlar getiriliyordu. İpek Yolu’na adının verildiği paha biçilmez ipekler, Çinlilerin en önemli ihracat ürünüydü.
Baharat Yolu
Hindistan’dan başlayarak Asya kıtasının güneyinden Kızıldeniz’e ve karayolu ile Akdeniz kıyılarına uzanan yoldur. Bu yolla karabiber, tarçın, zencefil gibi baharatlar batıya taşındı. Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferiyle Baharat Yolu Osmanlıların eline geçmiştir.
NOT: Coğrafi keşifler ile yeni yollar keşfedilince Baharat Yolu önemini kaybetmiştir.
Boğazlar ve önemi:
İstanbul ve Çanakkale boğazları Karadeniz ve Marmara denizini Ege Denizi’ne bağlar.
Boğazlar Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler için çıkış kapısıdır.
Hazar Denizi Petrolleri Avrupa’ya Boğazlar aracılığıyla ulaştırılmaktadır.
Asya ile Avrupa arasındaki en yakın geçiş yeridir.
Ülkemizin boğazlar ve denizlere sahip olması en ucuz taşımacılığın deniz ticareti olması ülkemizin önemini artırmaktadır.