İnkılap Tarihi 1. Dönem 1. Deneme Sınavı

İstanbul’un fethinin Türk ve dünya tarihi açısından çok önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Bu sonuçlar Osmanlıları ve Avrupalıları olumlu ve olumsuz etkilemiştir. Özellikle Karadeniz Ticaret Yolu’nun kontrolünün Osmanlı Devletinin eline geçmesi Avrupalıları olumsuz etkilemiş ve onları yeni ticaret yolu arayışlarına itmiştir. İstanbul’un fethinden 35 yıl sonra Bartolomeu Dias Ümit Burnunu keşfetti. Fethin 39. yılında Kristof Kolomb Amerika kıtasını keşfetti. İstanbul’un fethinden 45 yıl sonra ise Vasco da Gama Ümit Burnunu geçerek Hindistan’a ulaşmayı başardı. Bu gelişmeler sonrasında ticaret yolları yer değiştirmeye başladı.

Verilen bilgilere göre Avrupalıları yeni arayışlara iten neden aşağıdakilerden hangisidir?

18 ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı Devletini etkileyen birçok etmen olmuştur. Bu gelişmelerden bazıları;

• 1789 yılında meydana gelen Fransız İhtilali, hürriyet, eşitlik, adalet ve milliyetçilik gibi birçok fikir akımı önce Avrupa’da sonrada tüm Dünyada etkili olmuştur. Özellikle milliyetçilik fikri ulus devletlerin önünü açarken çok uluslu devletleri de olumsuz etkilemiştir. Fransız İhtilalinden en çok Osmanlı Devleti zarar görmüştür.
• Yüzyılda azınlık isyanlarının devam ettiği bir dönemde Avrupa’da eğitim görmüş ve kendilerine Jön Türkler adını veren Osmanlı Aydınları Fransız İhtilalinin yaymış olduğu hürriyet, eşitlik ve adalet gibi fikirlerden etkilenerek azınlık isyanlarını engellemek devletin dağılmasını önlemek için bir fikir ortaya attılar. Bu fikre göre azınlıklarında yönetime dâhil olması onların devlete olan bağlılığını artıracaktır.
• Osmanlı Devleti Kırım Savaşı sırasında savaşın masraflarını karşılamak amacıyla ilk kez Avrupa devletlerinden borç almaya başladı. Yüksek faizle alınan bu borç paralar israf edilerek amacı dışında kullanıldı. Kısa süre içeresinde borçların faizini dahi ödeyemez duruma gelen Osmanlı Devletinden alacaklarını almak için Avrupa devletleri Osmanlı Devletinin çağrısı ile Duyunu Umumiye adıyla bir teşkilat kurdular.

Osmanlı Devletinde yaşanan bu gelişmeler ışığında;

1. Osmanlı Devleti Fransız İhtilalinden olumsuz etkilenmiştir.
2. Milliyetçilik akımının etkisini azaltmak için meşrutiyet ilan edilmiştir.
3. Osmanlı Devleti ekonomisi dış borçlarını ödeyemez hale gelmiştir.
4. Osmanlı Devleti aydınları devleti dağılmaktan kurtarmak bir takım fikirler ortaya atmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk çocukluğuna dair anlattığı hatıraların birisinde okula başlama yaşı geldiğinde    anne ve babası arasında küçük bir tartışmanın yaşandığını anlatmıştır. Bu tartışmanın nedeni ise Mustafa’nın hangi okula gideceğidir. Zübeyde Hanım oğlunun geleneksel eğitim veren mahalle mektebine gitmesini isterken, Ali Rıza Efendi ise oğlunun modern ve laik eğitim veren Şemsi Efendi mektebine gitmesini istemektedir. Aile büyüklerinin araya girmesi ile sorun çözülmüş ve Mustafa ilk önce mahalle mektebine başlamış kısa bir süre sonrasında Şemsi Efendi Mektebi’ne geçmiştir.

Mustafa Kemal’in yukarıda verilen hatırasına bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Mustafa Kemal’in fikir hayatına etki eden düşünürlerin başında Tevfik Fikret gelmektedir. Batıcılık fikir akımının da önemli isimlerinden birisi olan Tevfik Fikret batı medeniyetinin örnek alınması gerektiğini savunmaktaydı. Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan inkılaplarda da etkili olan bu düşünceye Mustafa Kemal’de katılmış ve Tevfik Fikret için “Ben, inkılap ruhunu ondan aldım.” diyerek onun düşüncelerinden etkilediğini ifade etmiştir.

Verilen bilgilere göre;

1. Mustafa Kemal, Tevfik Fikret’in düşüncelerinden etkilenmiş ve uygulamaya koymuştur.
2. Tevfik Fikret’in düşünceleri Mustafa Kemal’i Manastır Askeri İdadisinde eğitim görürken etkilemiştir.
3. Tevfik Fikret’in düşünceleri cumhuriyetin ilan edilmesinde etkili olmuştur.
4. Yapılan inkılaplarda yalnızca Tevfik Fikret’in düşünceleri etkili olmuştur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Siyasi birliğini ve sanayisini geç tamamlayan İtalya sömürge yarışında da geride kalmıştı. Osmanlı devletinin Kuzey Afrika’daki son toprağı olan Trablusgarp henüz sömürgeci devletler tarafından henüz işgal edilmemiş, coğrafi olarak da İtalya’ya çok yakındı. Bu sebeple İtalya, 1911 yılanda Trablusgarp’ı işgale başladı. Osmanlı devleti bu işgal karşısında; Mısır’ın İngilizler tarafından işgal altında olması nedeniyle karadan, İtalyanların Akdeniz’de güçlü bir donanmaya sahip olması nedeniyle de denizden yardım gönderememiştir. Bu durum üzerine gönüllü olarak genç Osmanlı subayları Trablusgarp’a gizlice geçmeye başlamışlardı. Mustafa Kemal’de Trablusgarp’a borç para alarak Gazeteci Şerif takma ismini kullanarak gizlice geçerek Derne, Tobruk ve Bingazi’de İtalyanlara karşı başarılı bir şekilde mücadele etmiştir.

Verilen bilgiler dikkate alındığında;

1. Osmanlı devleti Trablusgarp’a askeri yardım gönderememiştir.
2. Mustafa Kemal Trablusgarp’ta ilk askeri başarısını kazanmıştır.
3. İtalya işgalinde başarı olmuştur.
4. Mustafa Kemal Trablusgarp’a takma isimle gizlice geçmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

• Efendiler yaptığımız ve yapmakta olduğumuz inkılapların amacı Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen zamana uygun ve bütün anlam ve biçimleri ile medeni bir sosyal toplum durumuna ulaştırmaktır.
• Türkiye Cumhuriyeti halkını ayrı ayrı sınıflardan oluşmuş değil fakat kişisel ve sosyal hayat içinde iş bölümü itibari ile çeşitli mesleklere ayrılmış bir toplum olarak görmek asıl prensibimdir.
• Yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi kafi değildir. Muhakkak ufkun ötesini de görmesi şarttır.
• Ben icap ettiği zaman en büyük hediyem olmak üzere Türk milletine canımı vereceğim.

Atatürk’ün yukarıda verilen sözleri eşleştirildiğinde hangi seçenek açıkta kalır?

• Efendiler yaptığımız ve yapmakta olduğumuz inkılapların amacı Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen zamana uygun ve bütün anlam ve biçimleri ile medeni bir sosyal toplum durumuna ulaştırmaktır.
• Türkiye Cumhuriyeti halkını ayrı ayrı sınıflardan oluşmuş değil fakat kişisel ve sosyal hayat içinde iş bölümü itibari ile çeşitli mesleklere ayrılmış bir toplum olarak görmek asıl prensibimdir.
• Yolunda yürüyen bir yolcunun yalnız ufku görmesi kafi değildir. Muhakkak ufkun ötesini de görmesi şarttır.
• Ben icap ettiği zaman en büyük hediyem olmak üzere Türk milletine canımı vereceğim.

Atatürk’ün yukarıda verilen sözleri eşleştirildiğinde hangi seçenek açıkta kalır?

Almanya: Siyasi birliğini geç tamamlayan Almanya ekonomisi için ihtiyaç duyduğu ham madde ve pazar için sömürge ihtiyaç duydu. Dünya üzerindeki en büyük sömürge devletlerinin topraklarına göz dikti.

Rusya: Sıcak denizlere inmek ve Balkanlardaki topraklarını genişletmek için I. Dünya Savaşına girmiştir.

İngiltere: Sömürgelerini Almanya ve İtalya’nın saldırgan tutumuna karşı korumak ve Almanya’nın Avrupa’da daha fazla güçlenmesini önlemek için I. Dünya Savaşına girmiştir.

Fransa:  Sömürgelerini Almanya ve İtalya’nın saldırılarına karşı korumak ve Sedan savaşını ile Almanya’ya kaptırdığı Alsas – Loren bölgesini geri almak için I. Dünya Savaşına girmiştir.

İtalya: Siyasi birliğini ve sanayisini geç kuran İtalya, sanayisinin ihtiyaç duyduğu ham madde ve Pazar için yeni sömürgeler bulmak için I. Dünya Savaşına girmiştir.

Osmanlı Devleti: Son yüz yılda kaybettiği toprakları geri almak, kapitülasyonlardan ve dış borçlardan kurtulmak, siyasi yalnızlıktan kurtulmak için I. Dünya Savaşına girmiştir.

Avusturya – Macaristan İmparatorluğu: Öldürülen veliaht prensin intikamını almak ve Rusların Balkanlarda ilerlemek için kullandığı Panslavizm Politikasına karşı topraklarını korumak için I. Dünya Savaşına girmiştir.

Görselde verilen bilgiler dikkate alındığında ;

1. Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşına giriş nedenlerinden birisi de kaybettiği toprakları geri almaktır.
2. İtalya ve Almanya ham madde ve Pazar arayışı I. Dünya Savaşının başlamasına neden olmuştur.
3. Rusya’nın Balkanlardaki ilerleme politikası Avusturya – Macaristan İmparatorluğunu olumsuz etkilemiştir.
4. İngiltere ve Fransa Sömürgelerini Almanya ve İtalya’ya karşı savunmak istemişlerdir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Yeniden doğuş anlamına gelen Rönesans İtalya’da başlamıştır. Rönesans’ın başlamasında ticaretle zenginleşen Mesen Sınıfının sanatçıları ile bilim insanlarını desteklemesi ve İstanbul’dan kaçan Bizanslı bilim insanlarının Antik Yunan ve Roma döneminden kalan yazılı metinleri İtalyancaya çevirmeleri etkili olmuştur. Bununla birlikte bu dönemde ortaya çıkan bilgi birikimin gelişen matbaa ile tüm Avrupa’ya yayılması ile Avrupa’da hakim olan skolastik düşüncede etkisini kaybetmeye başladı

Yukarıda verilen metinde aşağıdaki soruların hangisinin cevabı yoktur?

Osmanlı devletini dağılmaktan kurtarmak için ortaya atılan bazı fikir akımları verilmiştir.

Bu fikir akımları ile ilgili;

1. Osmanlıcılık akımı sayesinde ıslahat ve Tanzimat Fermanı ile Meşrutiyet ilan edilmiştir.
2. Ümmetçilik akımı sayesinde Osmanlı Devleti Trablusgarp’ta halkı İtalyanlara karşı örgütlemeyi başarmıştır.
3. Osmanlı Devletinde en son ortaya çıkan fikir akımı Türkçülüktür.
4. Fikir akımları kısa sürelide olsa Osmanlı Devletinin Dağılmasını engellemiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?