şadgeldi hoca
Türkçede Son hecesi “a, e” geniş ünlüler biten bir kelimeye “-yor” eki getirildiği zaman bu geniş sesler daralarak “ı, i, u, ü” ye dönüşür. Buna ünlü daralması denilmektedir.
- “a” ünlüsü = “ı” veya “u” ünlü harfine dönüşür.
- “e” ünlüsü = “i” veya “ü” ünlü harfine dönüşür.
| bekle (geniş) | – | yor | – | dinliyor (dar) |
- “-me”, “-ma” olumsuzluk ekinden sonra “-yor” eki gelmesi durumunda ünlü daralması olur.
- gelme-yor => gelmiyor
- duyma-yor => duymuyor
- “de”, “ye” ve “ne” sözcükleri sonrasında “y” kaynaştırma harfinin gelmesi durumunda ünlü daralması yaşanır.
- ye – y – ecek => yiyecek
- de – y – ecek => diyecek
- ne – y – e => niye
