şadgeldi hoca
Gereksiz Sözcük Kullanımı
Cümlede gereksiz sözcüklerin kullanımı anlatım bozukluğuna yol açar. Cümleden çıkardığımızda cümlenin anlamında herhangi bir daralma bozulmaya yol açmayan sözcük gereksizdir.
- Kardeşim ile birlikte tiyatroya gittik.
- Ünlü aktörle karşılıklı anlaşılarak imzalar atıldı.
Anlamca Çelişen Sözcüklerin Kullanılması
Anlamca birbirine ters olan sözcüklerin cümlede kullanımı anlatım bozukluğuna yol açar.
- Mutlaka yemeği yapmış olmalı.
- Aşağı yukarı tam sekiz yıldır burada yaşıyor.
Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması
İyi bir cümlede kelimenin, cümlenin akışına ve anlamına uygun bir yerde kullanılması gerekir. Yoksa ifademiz değişir, anlatmak istediğimizi tam olarak ifade edemeyiz.
- Pazarda sebze ücretlerinin yüksekliği dikkatimi çekti.( Ücret yerine fiyat olmalı)
- Çamaşır suyundan elleri takip oldu.( Takip yerine tahriş gelmeli )
Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanılması
Anlamları farklı olan bazı kelimeler anlamları karıştırıldığı için birbirinin yerine kullanılır. Bu da anlatım bozukluğuna yol açar.
- Her Samsun’a gidişinde halasına uğrar.
Doğrusu: “Samsun’a her gidişinde halasına uğrar” olacak
- Bu pantolon çok güneşte kalmış.
Doğrusu: “ Bu pantolon güneşte çok kalmış.
Deyimin ve Atasözü Yanlış Anlamda Kullanılması
Atasözü ve deyimlerde kelimelerin yerinde kullanılmaması anlatım bozukluğuna neden olur.
- Doktor, beni baştan tırnağa muayene etti.
Doğrusu: “ Doktor, beni baştan ayağı muayene etti.” olacak.
- Okul birincisi olduğunu duyunca sevinçten etekleri tutuştu.
Doğrusu: “Okul birincisi olduğunu duyunca sevinçten etekleri zil çaldı.” olacak.
Anlam Belirsizliği
Anlamsal olarak doğru bir cümlede işi yapan kişi veya durumların tam olarak belli olması gerekmektedir. Cümle içerisinde kişi ve durumların kullanılmaması anlam belirsizliğine yol açmaktadır.
- Eve gitmediğini bugün öğrendim( Kimin eve gitmediği belli değil.)
- Kardeşini parkta göremedim. ( Kimin kardeşi olduğu belli değil.)
NOT: Anlam belirsizliği sadece kişi zamirinin kullanılmaması ile ilgili bir anlatım bozukluğu değildir. Anlam belirsizliği noktalama yanlışlığı kaynaklı olabilir.
- Hasta çocuğa kısık sesle bir şeyler söyledi. (virgül eksikliğinden kaynaklanan bir anlam belirsizliği bulunmaktadır. Çocuk mu hasta yoksa hasta, çocuğa mı seslendi.)
Mantık Hatası Sıralama Hatası
Cümlede bildirilen olayların düşüncelerin mantıksal yönden tutarlı ve doğru olmaması anlatım bozukluğuna neden olur.
• Babam bırak yumurta kırmayı, yemek bile yapamaz.
Doğrusu: “ Babam bırak yemek yapmayı yumurta bile kıramaz.” olacak
• İlk kez düzenlenen geleneksel futbol turnuvamıza hoş geldiniz. (ilk kez düzenlenen bir futbol turnuvası geleneksel olamaz.)
