Beylikten Cihan Devletine

1243 Kösedağ Savaşı yenilgisinden sonra Anadolu Selçuklu Devleti dağılmaya başladı. Moğollar Anadolu’yu işgal ettiler ve Anadolu’da karışıklıklar başladı. Devlet otoritesi kalmadı. Bunun üzerine uçlardaki Türkmen beyleri birer birer bağımsızlıklarını ilan ettiler. Anadolu Türk birliği dağıldı.

Osmanlı Devletinin Kurulması ve Kısa Sürede Büyümesi

13. yüzyılda Orta Asya’daki Moğol baskısından kaçan Ertuğrul Gazi ve Kayı Boyu Türkiye Selçuklu Devleti zamanında Anadolu’ya gelerek bir süre Ankara yakınlarında yer alan Karacadağ bölgesine yerleştikten sonra uç beyliği olarak Bizans sınırında bulunan Söğüt ve Domaniç’e taşındılar. Ertuğrul Gazi sonrasında Kayıların başına geçen Osman Gazi döneminde Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflaması üzerine 1299 yılında bağımsızlık ilan ederek Osmanlı Beyliğini kurdu.

Osmanlı Devleti Kurulduğunda Anadolu Ve Balkanların Durumu

ANADOLU

Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ savaşı yenilgisinden sonra yıkılma dönemine girmiş, Moğol, İlhanlılara bağlı duruma gelmişti. Anadolu Selçuklu Sultanları İlhanlıların atadığı birer vali durumundaydı. Bu siyasi boşluk ortamında Anadolu da çok sayıda Türk Beyliği kuruldu.

Anadolu Türk Beylikleri

Osmanoğulları (1299-1922), Karamanoğulları (1256 – 1487), Germiyanoğulları (1299 – 1429), Karesioğulları (1304 – 1360), Hamitoğulları (1300 – 1423), Menteşeoğulları (1261 – 1424), Saruhanoğulları (1313-1410), Candaroğulları (1292 – 1461), Aydınoğulları (1308 – 1426), Dulkadiroğulları (1337 -1515), Ramazanoğulları (1353 – 1608), Taceddinoğulları (1348 – 1428), Sahipataoğulları (1275 -1342), Eşrefoğulları(1284-1410) beylikleri kurulmuştu. Bu beylikler de başlangıçta İlhanlılara bağlıydılar. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasıyla bu beylikler arasında Anadolu hakimiyeti konusunda mücadele başladı.

Bizans İmparatorluğu

13. yüzyıla girildiğinde sınırları küçülmüş, eski askeri ve ekonomik gücü kalmamıştı. Taht kavgalarının yarattığı istikrarsız bir dönemi yaşıyordu. Halk TEKFUR(Vali)ların ağır vergileri altında eziliyordu.

Trabzon Rum İmparatorluğu

IV. Haçlı seferi sonunda Haçlıların istanbul’u işgal etmeleri üzerine Bizans’tan kaçanlar tarafından Trabzon ve çevresinde kurulmuştu. 13. yüzyılda İlhanlı baskısı altındaydı.

İlhanlı Devleti

Cengiz İmparatorluğunun parçalanmasıyla İran’da kurulan TÜRK-MOĞOL devletidir. Dönemin en güçlü devletlerindendir.

Balkanların Durumu

Balkanlarda güçlü bir devlet yoktu. 13. yüzyılda Balkanlarda başlıca şu devlet ve beylikler vardı: Sırp,Bulgar, Macar devletleriyle, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Eflak-Boğdan, Erdel beyliği

VENEDİK VE CENEVİZLİLER

Denizci olan bu İtalyan devletlerinin Ege, Akdeniz ve Karadeniz’de ticaret kolonileri vardı.

OSMANLI DEVLETİ’NİN KISA ZAMANDA BÜYÜMESİNİN SEBEPLERİ

• Merkeziyetçi bir devlet anlayışına sahip olması (Ülke diğer Türk devletlerinden farklı olarak hanedan üyeleri arasında bölünmemiştir.)
• Bir Uç Beyliği olması
• Gaza ve cihat anlayışı sebebiyle diğer beyliklerden destek görmüştür
• Beylikler arasındaki mücadeleye başlangıçta katılmamıştır.
• Bizans’ın, Balkanların ve Anadolu’nun karışıklık içinde bulunması
• Sürekli doğudan gelen Türkmen göçleriyle nüfusunun ve askeri gücünün artması
• Osmanlı Devlet adamlarının yetenekli olması
• İskan politikası uygulayarak fethettiği yerlere Türkmenleri yerleştirmesi

İskan Politikası

Türklerin Rumeli’ye geçişleri önce dervişler ile oldu. Halkın gönlünü kazanan dervişler fethe zemin hazırladılar. Rumeli’ye ilk yerleşenler de bu dervişler olmuştur. Rumeli’nin Türkleşmesini sağlamak, fethi teşvik etmek amacıyla buralara yerleştirilen (iskan ettirilen) Türkmenlere zengin topraklar verilmiştir. Belli bir süre vergi alınmamıştır, devlet halka hoşgörülü davranmış her türlü güvenliklerini sağlamıştır. Yerleştirilen ailelerin geri dönmelerine izin verilmemiştir. Böylece günümüzde bile devam eden Balkanlarda Türk dil, din, kültür ve medeniyeti oluşmuştur.

Osman Bey Dönemi

• 1288 tarihinde Karacahisar’ı fethetti.
• 1299 yılında beyliğin bağımsızlığını ilan etti.
• Bizans ile yapılan mücadeleler sonrasında İnegöl, Bilecik, Yarhisar ile Yenişehir fethedildi.
• Bilecik Beyliğin Başkenti yapıldı.
• Bizans ile Osmanlı Devleti arasında yapılan ilk savaş olan Koyunhisar Savaşı’nda(1302) büyük bir zafer kazanıldı.
• İlk Osmanlı parası basıldı.

Orhan Bey Dönemi

• Bursa’yı fethederek beyliğin yeni başkenti yapıldı.
• Karasioğulları beyliği Osmanlı sınırlarına dahil oldu. Bu sayede İlk Osmanlı ilk donanmaya sahip oldu.
• Bizans’la Maltepe(Palekanon) yapıldı. İzmit ve İznik Fethedildi.
• İznik’te ilk Osmanlı medresesi açıldı.
• Yaya ve Müsellem adıyla ilk düzenli ordu kuruldu.
• İlk kez divan teşkilatı kuruldu.
• Bizans, Bulgar ve Sırplarca tehdit edilmesi üzerine Bizans Osmanlı Devletinden yardım istedi. Bu yardım karşılığında Rumeli’deki Çimpe Kalesi Osmanlı Devletine geçti.

Toplumsal ve Ekonomik Yapı

• Osmanlı Devleti’nde yönetici ve askerî sınıf dışında kalan kesime “reaya” denilirdi. Kasaba ve şehirlerde oturan ticaretle uğraşan tüccarlar, meslek sahibi olan esnaflar ile köylüler ve konargöçerler bu gruba dâhildi.
• Ahi teşkilatı (lonca) esnaf ve zanaatkârların yetiştirilmesi ve şehir ticaretinin canlılığının sağlanmasına büyük katkı sağladılar.
• Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin temeli tarıma dayanıyordu.
• Ticaret yolları üzerindeki kervanlardan ve pazarlardan alınan vergiler devletin önemli ekonomik kaynakları arasındaydı.