içinde , ,

7. SINIF SOSYAL BİLGİLER 6.ÜNİTE: YAŞAYAN DEMOKRASİ 3. BÖLÜM

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN YÖNETİM YAPISI(Organlar)

KUVVETLER AYRILIĞI

       Devlet, toplum yararına çalışan, toplum içerisinde ilişkileri düzenleyen, toplumun uyacağı kuralları koyan ve halkını iç ve dış tehditlere karşı koruyan düzene denir .Anayasamıza göre egemenliğin sahibi Türk milletidir. Millet, egemenlik hakkını Anaya­sanın koyduğu esaslara göre yasama, yürütme ve yargı organları eliyle kullanır.

Türkiye Cumhuriyeti Devletinde, yasama TBMM, yürütme hükümet ve cumhurbaşkanı, yargı ise bağımsız mahkemeler tarafından yapılır. Bu faaliyetlerin ayrı ayrı organlar tarafından yerine getirilmesine “Güçler Ayrılığı İlkesi” denir.

.

A) YASAMA

Millet, kendi hâkimiyetine dayanarak ka­nun yapma yetkisini kabul ettiği bir organa verir.Anayasamıza göre, yasama organı TBMM’dir.Bu yetki devredilemez. TBMM genel oyla se­çilen 550 milletvekilinden oluşur.

TBMM’nin Görevleri

Kanun koymak, değiştirmek ve kaldır­mak.

Bakanları denetlemek,

Para basılmasına karar vermek,

Cumhurbaşkanını seçmek,

Savaş ilanına karar vermek,

Uluslararası antlaşmaları onaylamak.

Bütçe ve kesin hesap tasarılarını görüş­mek ve kabul etmek,

Genel ve özel af ilanına karar vermek

TBMM, seçimlerin yenilenmesine karar vermek.

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi ,hükümetin yaptığı işleri meclis araştırması, meclis soruş­turması ve gensoru yollarıyla denetler. Yapılan işlerde yetkiyi kötüye kullanma ya da yasalara ay­kırı bir durum bulunduğunda meclis, hükümeti “güvenoyu vermemek” yoluyla düşürebilir

 

Bir Yasa TBMM’den Nasıl Çıkar?Kanun Nasıl Yapılır ?

 

 

 

 

 

Cumhurbaşkanı kanunu kabul etmezse  kanunu TBMM’ye gönderir. (Ve­to yetkisi)

Fakat aynı kanunu TBMM değişiklik yapmadan tekrar Cumhurbaşkanına gönderirse,kanunu onaylamak zorunda kalır. Fakat,kanunun iptali için Anayasa Mahkemesine başvu­rabilir.

 

 

 

B) YÜRÜTME

Yürütme kanunları uygulama yetkisidir. Bu yetki ülkemizde anayasaya uygun olarak Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kuruluna verilmiştir.

a) Cumhurbaşkanı

Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Bu sıfat­la Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk milletinin birliği­ni temsil eder. Anayasanın uygulanmasını, devlet kurumlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir. Cumhurbaşkanı olma Şartları:

Türk vatandaşlığı
2. Kırk yaşını doldurmuş olmak
3. Yüksek öğrenim şartı
4. Milletvekili olmak veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak
5. Daha önce cumhurbaşkanlığı yapmamış olmak

Bazı Görevleri

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni gerektiğin­de toplantıya çağırmak,

Yasaları yayımlamak,

Yasaları yeniden görüşülmek üzere Tür­kiye Büyük Millet Meclisi’ne geri göndermek (Ve­to yetkisi),

Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,

Başbakanı atamak ve istifasını kabul et­mek,

Türkiye Cumhuriyeti’ne gönderilecek ya­bancı devlet temsilcilerini kabul etmek,

Uluslararası anlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,

Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Başkomutanlığını temsil et­mek,

Üniversite rektörlerini seçmektir.

NOT: Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması durumunda da yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, cumhurbaşkanlığı­na vekillik eder ve cumhurbaşkanına ilişkin yetki­leri kullanır.

 

b) Bakanlar Kurulu

+ Bakanlar Kurulunun diğer adı hükümettir. Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan olu­şur. Başbakan TBMM üyeleri arasından cumhur­başkanı tarafından atanır.Bakanlar,başbakan tarafından belirlenir ve atamaları cum­hurbaşkanının onayına sunulur. Bakan atamasın­da meclis dışından bir kişi de seçilebilir. +Hükümet, vatandaşların temel hak ve öz­gürlüklerini kullanabilmesi için yasaların işlemesi­ni sağlar.

Bakanlar Kurulunun Bazı Görevleri

Vatandaşa iş olanağı sağlamak (fabri­kalar kurmak)

Vatandaşın güvenliğini sağlamak.

Yurdu iç ve dış tehditlere karşı koruyarak vatan bütünlüğünü korumak.

Vatandaşlarına hizmet götürmek( yollar, köprüler, barajlar vs. yapmak)

Tarım ve hayvancılığı geliştirmek.

Başbakanın Bazı Görevleri

Hükümeti kurmak.

Bakanlar arası işbirliği sağlamak.

Hükümet politikasını takip etmek.

Cumhurbaşkanın katılmadığı zamanlarda Milli Güvenlik Kuruluna başkanlık etmek.

Hükümet programının hazırlanmasını sağlamak

 

C) YARGI

+ Yargı yetkisi bağımsız mahkemelere ve­rilmiştir.Devletin yargı görevini yürüten mahke­melerin tam bağımsız olmaları gerekmektedir.(Adalet için)

Normal Mahkemeler(Sulh hukuk,sulh ceza,ağır ceza,aile mahkemeler,asliye ceza mah.)

Yüksek Mahkemeler

Anayasa Mahkemesi

 

Yargıtay

Danıştay

Askerî Yargıtay

Askerî Yüksek İdare Mahkemesi

Uyuşmazlık Mahkemeleri

Not: Normal mahkeme kararlarına itiraz edildiğinde yüksek mahkemeler devreye girer.

Vatandaş Olma Sorumluluğu

Devletin vatandaşlarına karşı görevleri olduğu gibi vatandaşların da devlete karşı görevleri vardır. Bunlar seçme ve seçilme hakkını kullanmak, vergi vermek, askerlik yapmak, kanunlara ve kurallara uymaktır. Atatürk’ün Cumhuriyeti ilan etmesiyle vatandaşlık görevlerimiz çağdaş devlet anlayışına uygun olarak düzenlenmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra vergiler yeniden düzenlenmiş, askerlik belirli koşullara bağlanmıştır. Ayrıca kadınlara da seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Bütün vatandaşların eşitlik ve adalet ilkeleri doğrultusunda bu hakları kullanabilmeleri sağlanmıştır.
Seçim, vatandaşların oylarıyla devlet yöneticilerini belirlemeleridir. Seçimlerde, demokrasinin vazgeçilmez unsurları olan siyasal partiler ve bağımsız adaylar yer alır.
Vatandaşlar partilere ya da bağımsız adaylar oy verebilecekleri gibi kendileri de aday olabilirler. Seçimlere katılmak hem bir hak hem de bir ödevdir.

Seçme ve seçilme hakkı 18 yaşını dol- duran herkesin vatandaşlık görevlerindendir. Ancak silah altındaki er ve erbaşlar, askerî öğrenciler ve cezaevlerindeki hükümlüler oy kullanamazlar.
Vatandaş olma sorumluluğunun yerine getirilmesinde kanunlara ve kurallara saygılı olmak çok önemlidir. Haklar ve özgürlükler vatandaşlara diledikleri gibi davranma hakkını vermez. Kanunlar özgürlüklerin sınırını belirler. Kanunlar ve kurallar vatandaşların huzuru, mutluluğu, güvenliği ve toplumsal düzenin sağlıklı işlemesi için gereklidir. Demokrasilerde kanunlar eşitlik ilkesi gözetilerek yapılır. Anayasamıza göre herkes kanun önünde eşittir.

Ne düşünüyorsun?

Yazar admin

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

7. SINIF SOSYAL BİLGİLER 6.ÜNİTE: YAŞAYAN DEMOKRASİ 2. BÖLÜM

7. SINIF SOSYAL BİLGİLER 6.ÜNİTE: YAŞAYAN DEMOKRASİ 4 BÖLÜM