admin
İNSAN GÜCÜNDEN MAKİNEYE: SANAYİ İNKILÂBI
İnsanoğlunu yer yüzünde görülmeye başladığı andan itibern sürekli gelişim ve değişim içindedir. bu değişim ve gelşim sürecinin en önemli adımlarından biri olan sanayi devrimi, insanlık tarihini ilerleyişini değiştiren en önemli etkinliklerdendir. Rönasans ile başlayan aydınlanma ve her alanda ilerleme sonucunda buharın makinelerde kullanılmaya başlanmasıyla başka bir yöne doğru evrilmeye başlamıştır. İngiltere’de başlayan Sanayi İnkılâbı, tarıma ve el zanaatlarına dayalı bir ekonomiden, sanayinin ve makine üretiminin egemen olduğu bir ekonomiye geçiş sürecidir.
John Kay adında bir dokumacı “uçan mekik” adlı icadı sayesinde dokuma işlemini makineleştirmiştir. Bu makineyle bir kişi eskiden ürettiğinin iki katı kumaş üretebiliyordu. 1764’te James Hargreaves “Eğiren Jenny” adını verdiği makineyi icat etti. Bu makinede, elle döndürülen bir tekerlek 8 iği birden çalıştırıyor böylece, bir kişi tek başına 8 iplik yumağını eğirebiliyordu. 18. yüzyılda fabrikalarda dev buhar makineleri kullanılmaya başlandı. Sanayi İnkılâbı’nı başlattığı varsayılan James Watt’ın buhar makinesinin kullanılmasıyla gücünü kömürden alan iplik eğirme fabrikaları şehirlerde hızla çoğaldı.
ingilterede başalayan ve kısa sürede avrupanın önde gelen ülkelerine yayılan sanayi inkilabı toplumları ve ülkerein kaderini belirleyen bir duruma dönüşmüştür. dolayısı ile sonuçları tüm dünyayı olumlu be olumsuz yönleri ile etkilemiştir.
Sanayi İnkılabının Sonuçları:
- Fabrikalar açıldı.
- Fabrikada çalışanlar işçi sınıfını oluşturdu.
- Tarımda iş azaldığı için fabrikada çalışmak için köyden kente göçler başladı.
- Şehirlere göç sebebiyle şehirlerde altyapı, çevre kirliliği, çarpık kentleşme sorunları yaşandı.
- İşçi sorunlarını çözmek ve haklarını korumak için sendikalar kuruldu.
- İnsan gücüne ihtiyaç azaldı, makine gücü kullanıldı.
- Hammadde ve pazar ihtiyacını karşılamak için güçlü devletler güçsüz devletlere baskı uyguladılar, bu durum sömürgecilik faaliyetlerine sebep oldu.
- Sömürgecilik sebebiyle I. Dünya Savaşı başladı.
BİLGİ NOTU: Osmanlı Devleti sanayi inkılabından olumsuz etkilendi. Avrupa’ya ayak uyduramadı, Avrupalılar hammadde ve Pazar olarak Osmanlıyı kullandılar.
