admin
TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK
Anadolu’nun Türk Yurdu Olması
Anadolu’ya ilk Türk akınlarını 4. yüzyılda Hunlar, 6. yüzyılda da Sabir Türkleri gerçekleştirmiştir. Fakat bunlar Anadolu’yu yurt edinmek amacıyla gelmemişler sadece keşif amaçlı olup tekrar geriye dönmüşlerdir.
Anadolu’ya yerleşme amacıyla gelen ilk Türkler Büyük Selçuklu yönetimindeki Oğuz Türkleridir. Karahanlılar ve Gazneliler tarafından sıkıştırılan Selçuklular kendilerine yerleşebilecekleri yeni topraklar aramaya başladılar. Bu amaçla Çağrı Bey komutasındaki Oğuzlar 1015–1018 yılları arasında Anadolu’ya 2 sefer düzenlediler. Yapılan seferler sonucunda Anadolu’nun Türkler için yerleşmeye elverişli bir toprak olduğu anlaşılmıştır.
1040 yılında yapılan DANDANAKAN Savaşı ile Gazneliler Selçuklu Devleti’ne yenilmiş ve Selçukluların Anadolu üzerindeki faaliyetleri daha da yoğunlaşmıştır. Tabi ki Selçuklular Anadolu’ya geldiklerinde Anadolu boş değildi. Anadolu üzerinde Bizanslılar yaşıyordu. Türk akınlarını durdurmak isteyen Bizans Devleti ile Selçuklular arasında PASİNLER Savaşı yapılmıştır.(1048)
Pasinler Savaşı’nın önemi:
Selçuklular ile Bizanslılar arasındaki ilk savaştır ve Selçukluların Bizans’a karşı ilk büyük zaferidir.
Malazgirt Savaşı(1071)
Tuğrul Bey’den sonra Selçuklu hükümdarı olan Alparslan Anadolu üzerindeki faaliyetlerini arttırdı. Bizans imparatoru Anadolu üzerindeki Türk akınlarını durdurmak amacı ile büyük bir ordu kurdu. Bizans ordusunda paralı askerlik yapan Türk kökenli Oğuz, Kıpçak ve Peçenek askerleri de vardı İki ordu Malazgirt Ovasında karşı karşıya geldi. Yapılan savaşta Bizans ordusu yenilgiye uğradı.
Bu savaşın kazanılmasında Bizans ordusunda paralı askerlik yapan Peçenek ve Uzların, Selçuklular tarafına geçmesi etkili olmuştur.
Malazgirt Savaşı’nın Sonuçları:
Anadolu’nun kapıları Türklere açılmıştır.
Anadolu Türklerin yeni yurdu olmuştur.
Anadolu’da ilk Türk beylikleri kurulmaya başlamıştır.
Bu savaş Türkiye Tarihinin başlangıcı olmuştur.
İslam dünyası üzerindeki Bizans baskısı sona ermiştir.
Bizans, Türklerle mücadele edemeyeceğini anlayınca Avrupalı devletlerden yardım istemiş bu da Haçlı seferlerinin başlamasına neden olmuştur.
ANADOLU’DA İLK TÜRK BEYLİKLERİ
Alparslan Malazgirt Savaşı’ndan sonra Selçuklu komutanlarını Anadolu’nun fethi için görevlendirmiştir. Her komutan fethettiği bölgede Selçuklu Devleti’ne bağlı olarak kendi beyliklerini kurdular.
Anadolu’da kurulan ilk Türk Beyliklerinin Önemi
Bu beylikler Anadolu’nun kısa sürede Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli katkıda bulunmuşlardır.
Anadolu’da kurulan ilk Türk beylikleri şunlardır:
1-Saltuklular (1072 – 1202)
2-Danişmetliler (1080 – 1178)
3-Mengücekler (1080 – 1228)
4-Çaka Beyliği (1081 – 1093)
5-Artuklular (1102 – 1409)
SALTUKLULAR
*Selçuklu komutanlarından Ebul Kasım Saltuk tarafından Erzurum ve çevresinde kurulmuştur.
*Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliğidir.
*Danişmentlilerle birlikte Haçlı Seferlerinde Anadolu Selçuklu Devleti’ne yardım etmişlerdir.
*Türkiye Selçuklu Devleti tarafından bu beylik yıkılmıştır.
DANİŞMENTLİLER:
*Danişment Gazi tarafından Tokat, Sivas ve Malatya dolaylarında kurulmuştur.
*Beyliğin merkezi Sivas’tır.
*Anadolu’da kurulan en güçlü beyliktir.
*I. Kılıç Arslan döneminde Türkiye Selçuklu Devleti ile birlikte hareket ederek Haçlılarla mücadele etmişlerdir.
* Beyliğin en güçlü dönemi Melik Gazi dönemidir.
*Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan tarafından yıkılmıştır.
MENGÜCEKLER:
*Mengücek Gazi tarafından Erzincan ve çevresinde kurulmuştur.
*Gürcülerle mücadele etmişlerdir.
*Divriği Ulu Camisi Mengüceklerin en önemli eseridir.
*I. Alaattin Keykubat bubeyliğe son vermiştir.
ÇAKA BEYLİĞİ:
*Çaka Bey tarafından İzmir’de kurulmuştur.
*İlk Türk Denizci beyliğidir. Çaka Bey de ilk Türk denizcisidir.
*Bizans tarafından yıkılmıştır.
ARTUKLULAR:
*Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde üç kol halinde hüküm sürmüşlerdir. Bunlar:
a-Hasankeyf Kolu
b-Mardin Kolu
c-Harput Kolu
*Artuk Bey’in oğulları tarafından kurulmuşlardır.
Bu beylik bulundukları bölgeyi Bizans, Ermeni ve Gürcülere karşı korumuştur.
ÖNEMLİ: Anadolu’da kurulan bu beylikler Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması amacıyla birçok cami, medrese, külliye, hamam, köprü, kervansaray, kale ve kümbet yaptırmışlardır. Örneğin: Tokat’ta Danimetliler tarafından Anadolu’nun ilk medresesi olan Yağıbasan Medresesi yapılmıştır. Diyarbakır’da Artuklular tarafından yapılan Malabadi Köprüsü, Dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür
TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ ve HAÇLI SEFERLERİ
Anadolu Selçuklu Devleti de denir. Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından İznik merkez olmak üzere kurulmuştur.(1077) Süleyman Şah’ın ölümünden sonra yerine I. Kılıç Arslan geçmiştir. Çaka Bey’in kızıyla evlenen Kılıç Arslan Çaka Bey ile Bizans’a karşı mücadele etmiş ancak daha sonra Bizans’ın entrikalarına kanarak Çaka Bey’i öldürtmüştür. Bu olay Çaka Beyliğinin yıkılmasına neden olmuştur.
Haçlı seferleri sonucunda İznik’in Haçlıların eline geçmesi üzerine başkenti İznik’ten Konya’ya taşımıştır. I. Kılıç Arslan’ın ölümünden sonra yerine geçen I. Mesut döneminde II. Haçlı seferi gerçekleşmiş ve Anadolu’yu başarı ile savunmuştur. I. Mesut döneminde ilk bakır para basılmıştır. I. Mesut’tan sonra yerine II. Kılıç Aslan geçmiştir. Danişmentlilere son vererek Anadolu siyasi birliğini sağlamaya çalışmıştır. II. Kılıç Aslan döneminin en önemli olayı Miryokefalon Savaşı’dır.
Miryokefalon Savaşı (1176)
Bizans Devleti’nin Türkleri Anadolu’dan atmak istemeleri sebebi ile Bizanslılar ile Selçuklular arasında yapılan bu savaşı Selçuklular kazanmıştır. Bu savaşın önemi Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atma hayalleri sona ermiştir. Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşmiş ve Avrupalılar Anadolu’dan Türkiye diye bahsetmeye başlamışlardır. Bu dönemde altın ve gümüş para basılmıştır.
ÖNEMLİ: Bu dönemde altın ve gümüş para basılması ekonomik gücün arttığının göstergesidir.
HAÇLI SEFERLERİ:
Hıristiyan Avrupa Devletlerinin birleşerek kutsal yerleri Müslümanlardan geri almak ve doğunun zenginliklerine sahip olmak amacıyla Orta Çağ boyunca düzenledikleri seferlere Haçlı Seferleri denir.
Haçlı Seferlerinin Nedenleri
1-Papa’nın etki alanını genişletmek istemesi
2-Hıristiyanların kutsal saydıkları Kudüs ve Antakya’yı ele geçirmek istemeleri
3-Avrupalıların doğunun zenginliklerini ele geçirmek istemeleri
4-Önemli ticaret yollarının Müslümanların elinde olması
5-Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi
6-Derebeylerinin etkinliklerini arttırmak istemeleri
7-Senyör ve Şovalyelerin macera istekleri
Yukarıda bahsedilen sebeplerden dolayı 8 adet Haçlı Seferi düzenlenmiştir. Bunların ilk dördü önemlidir.
I. Haçlı Seferi: I. Kılıç Arslan döneminde gerçekleşmiştir. En kalabalık seferdir. Önce İstanbul’a gelen Haçlı ordusu Bizans’ın yardımıyla Anadolu’ya geçmiştir. Başkent İznik’i kuşattılar. I. Kılıç Arslan geri çekilme zorunda kaldı ve başkenti İznik’ten Konya’ya taşıdı. Kudüs’e ulaşan Haçlılar orada bir Latin Krallığı kurdular.
Haçlı seferlerinin birçok siyasi, ekonomik ve dinsel sonuçları olmuştur.
Haçlı Seferlerinin Sonuçları:
1-Kiliseye ve din adamlarına olan güven azaldı.
2-Derebeylikler zayıfladı Krallıklar güçlendi.
3-Türklerin batıya ilerleyişi bir süre durdu.
4-Türklerin İslam dünyasındaki önemi arttı.
5-Doğu batı arasındaki ticaret gelişti.
6-Akdeniz Limaları önem kazandı.
7-Ticaretle uğraşan Burjuva sınıfı güçlendi.
8-Anadolu, Suriye ve Filistin toprakları büyük ölçüde zarar gördü.
9-Kâğıt, barut, pusula, matbaa gibi buluşlar Avrupalılar tarafından batıya götürüldü. Bu da batıda bilim ve sanatın gelişmesini sağladı.
