admin
İlk Türk İslam Devletleri- Selçuklular
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ (1040-1157)
Selçuklular Oğuzların KINIK boyundandır. Tuğrul ve Çağrı beyler tarafından kurulan devlet, adını dedeleri Selçuk Bey’den almıştır. Selçuklular‘la Gazneliler arasında 1040 Dandanakan Savaşı sonucunda Selçuklular Gaznelileri yenmesi ile sonuçlanan savaş sonrasında Büyük Selçuklu Devleti kuruldu.
Dandanakan Savaşı‟nın Sonuçları
- Gazneliler mağlup olmuş ve yıkılış sürecine girmiştir.
- Selçuklu Devleti resmen kurulmuştur..
- Selçuklular fetih yönünü batıya (Bizans üzerine) çevirmişlerdir.
- Horasan bölgesi Selçuklular‘ın eline geçmiştir
- Tuğrul ve çağrı bey Gazneli Devletinin zayıflığından faydalanarak Horosan bölgesine gelmiş ve NİŞABUR merkez olmak üzere devletin temellerini atmıştır. Daha sonra ise devletin başkenti Rey olmuştur
- Tuğrul ve Çağrı Bey kardeşler ülkenin başına geçtikten sonra, 1015 ten itibaren Anadolu‘ya akınlar düzenlediler.
|
PASİNLER SAVAŞI (1048)
|
- Çağrı bey 1040 yılında Gaznelileri Dandanakan Savaşında yenince Büyük Selçuklu devleti resmen kuruldu.
- Tuğrul bey adına para bastırdı, hutbe okuttu. (Bunlar hükümdarlık sembolleridir)
- Tuğrul Bey, 1055 Bağdat Seferiyle Abbasi Halifesini dış tehlikelere karşı korumuş halife de ona “Doğunun ve Batının Hükümdarı” unvanını vermiştir.
- Tuğrul ve Çağrı Beylerden sonra devlerin başına Çağrı Bey’in oğlu Alparslan geçti. Onun dönemindeki en önemli olay Türk tarihinin en önemli savaşlarından biri olan Malazgirt Savaşı’dır.
Malazgirt Savaşı (1071)Nedeni: Selçukluların yaptığı akınlar üzerine Anadolu üzerinde hâkimiyetini kaybetmeye başlayan Bizans, Türkleri buradan çıkarmak istiyordu. Bu amaçla imparator Romen Diyojen kalabalık bir ordu ile harekete geçti. Gelişme: Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan Anadolu’daki Türklerin güvenliğini sağlamak, burayı kalıcı bir Türk yurdu yapmak için ordusunu topladı. Anadolu’nun doğusuna ilerleyen Bizans ordusu ile Selçuklu ordusu Malazgirt Ovasında (günümüzde Muş sınırlarıiçerisinde) karşılaştı. Bizans ordusu sayıca Selçuklu ordusundan çok daha fazlaydı. İçinde Balkanlarda yaşayan Uz, Peçenek gibi Türk boylarından askerler de bulunuyordu. Türk boylarından askerlerin de savaş içinde saf değiştirmesiyle Selçuklu ordusu Bizans ordusunu yenilgiye uğrattı (1071). Bizans imparatoru Romen Diyojen esir alındı. Sonuçlar
|
SULTAN MELİKŞAH
Alparslan’ın ölümünden sonra yerine oğlu Melikşah geçti. Büyük Selçuklu Devleti ,Melikşah zamanında en güçlü dönemini yaşadı. Babası Alparslan döneminde vezir olan Nizamül-Mülk, Melikşah döneminde de bu görevine devam etti. Melikşah döneminin en önemli iç olayı,Hasan Sabbah’ın siyasi amaçları için başlatmış olduğu Batınilik hareketidir. Bu hareketin amacı Büyük Selçuklu Devletini içeriden yıkmaktı. Batınilik hareketine karşı çok iyi mücadele eden vezir Nizamül- Mülk bir suikastta öldürüldü.
Nizamül-MülkBüyük Selçuklu Devleti tarihinde önemli bir role sahip olan devlet adamıdır. Batınilik hareketine karşı çok iyi mücadele yapmıştır. Sünni İslam anlayışını korumak ve güçlendirmek için, ülkenin birçok yerinde medreseler yaptırmıştır. Dönemin üniversiteleri sayılan bu medreselere Nizamiye medreseleri denir. |
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİNİN YIKILIŞI
Sultan Melikşah’ın ölümüden sonra yerine önce Berkyaruk sonra da Sencer (Sancar) geçti. Sultan Sencer Büyük Selçuklu Devletinin son büyük hükümdarı oldu. Karahitaylarla yapılan Katvan savaşında (1141) yenilince ülke dağılmaya başladı. Sultan Sencer’in ölümüyle de Büyük Selçuklu Devleti parçalandı.
Büyük Selçuklu Devletinin yıkılma sebepleri şunlardır
1.Hanedan üyeleri arasındaki taht kavgaları.
2.Sultan’ın erkek çocuklarını (Melik) yetiştiren Atabeylerin gittikleri eyaletlerde merkezi otoriteden ayrılıp bağımsız olma istekleri.
3.Batinilerin çalışmaları.
4.Oğuzların devletle aralarının açılması.
5.Abbasi halifelerinin Selçuklu etkinliğinden kurtulma istekleri.
[poll id=”5″]
