İŞGAL YILLARINDA ANADOLU

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 EKİM 1918)

İttihatçılar savaşın kaybedilmesinin sorumluluğu kendi üstlerine kalacağından ülkeyi terk etmişlerdir.Ahmet İzzet Paşa Kabinesi İtilaf Devletleri’nden ateşkes yapılmasını istemiştir. Bunun üzerine Yunanistan’ın Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda Osmanlı Devleti Bahriye Nazırı Rauf Orbay ile İngiliz Amirali Calthrope arasında Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır

Siyasi Alandaki Maddeler

Boğazlar İtilaf devletleri denetimine bırakılacaktır.

YORUM: Osmanlıların Anadolu toprakları ile Rumeli toprakları arasındaki bütünlük bozulmuştur.

İtilaf devletleri güvenliklerini tehlikeli gördükleri bölgeleri işgal edebileceklerdir. (7. Madde)

YORUM: Anadolu’da yapılması planlanan işgaller için hukuki zemin oluşturmak istenmiştir.

Doğu Anadolu’da 6 ilde(Vilayet-i Sitte; Erzurum, Van, Bitlis, Sivas, Elazığ Diyarbakır) herhangi bir karışıklık çıkarsa bölge işgal edilebilecektir. (24. Madde)

YORUM: Bir Ermeni devleti kurulmasına zemin hazırlanmak istenmiştir.

Askeri Alandaki Maddeler

50.000 kişilik Jandarma kuvveti dışındaki bütün Osmanlı orduları terhis edilecektir.

YORUM: Anadolu’da yapılması planlanan işgallere karşı askeri bir direncin önüne geçilmek istenmiştir.

Osmanlı donanması, gösterilen limanlarda İtilaf devletlerine teslim olacaktır.
Osmanlı silah ve cephanesi İtilaf devletlerine teslim edilecektir.

İtilaf devletleri esirleri serbest bırakılacak fakat Osmanlı esirleri serbest bırakılmayacaktır.

YORUM: Devletler arası eşitlik prensibine aykırıdır.

Teknik ve Ekonomik Alandaki Maddeler

Demir yolları, bütün ulaşım ve haberleşme araçları, limanlar, Toros tünelleri ve geçitler İtilaf devletleri denetimine bırakılacaktır.

Not

Çok ağır şartlar taşıyan, işgallere zemin hazırlayan (özellikle 7. Maddesi) Osmanlı Devletini fiilen sona erdiren bir antlaşmadır. Mondros’a karşı Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, işgallerin başlamasıyla da Kuvay-ı Milliye birlikleri kurulmuştur.

UYARI!!!

Mondros Ateşkes Antlaşması Osmanlı’nın kayıtsız şartsız teslim belgesidir.

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan Sonra İşgal Edilen Yerler

*İngiltere*	*Fransa*	*İtalya*	*Yunanistan*
Musul(ilk işgal)	Adana	Antalya	İzmir (Paris Barış Konf. Sonra 15 Mayıs 1919)
Urfa	Urfa	Kuşadası
Antep	Antep	Fethiye
Maraş	Maraş	Bodrum
Batum	Mersin	Marmaris
Kars	Dörtyol	Konya
Samsun
Merzifon

UYARI!!!

İngiltere, Mondros’tan sonra işgal ettiği Urfa, Antep ve Maraş’ı Paris Barış Konferansı’nda; Fransa’ya bırakmıştır.
Önemli Bilgi :İtilaf Devletleri – İstanbul’u fiilen işgal etmiştir. (13 Kasım 1918)

PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 Ocak 1919)

I.Dünya Savaşı’nı sona erdirecek barış antlaşmaların metninin hazırlanması için toplanılmıştır.

İtilaf Devletleri; Araplar’ı, Ermeniler’i ve Rumlar’ı Osmanlı toprakları üzerinde çoğunlukta oldukları yerleri ispat etmeye çağırmıştır.

Konferansta pek çok sahte belge kullanılmıştır.

Wilson İlkeleri’ne ters düşmemek için manda ve himaye düşüncesi kabul edilmiştir.

İzmir ve çevresi ile İstanbul’a kadar Doğu Trakya Yunanlar’a bırakılmıştır.

Batı Akdeniz İtalya’ya bırakılmıştır.

Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurulması kararlaştırılmıştır.

Urfa, Antep, Maraş ve Suriye ile Lübnan Fransa’nın mandasına verilmiştir.

Irak ve Filistin İngilizler’in mandasına verilmiştir.

Önemli:İtilaf Devletleri arasında ilk kez anlaşmazlık çıkmıştır.

Not

Gizli antlaşmalarla İtalyanlar’a bırakılan İzmir ve çevresi, İngiltere’nin karşısında güçlü bir devlet görmek istememesi nedeniyle Yunanlar’a bırakılmıştır.