HATAY SORUNU VE SONUCU – 1939
1921 yılında TBMM ile Fransa arasında imzalanan Ankara Antlaşmasıyla Hatay, Fransa mandası durumundaki Suriye sınırlarında kalmıştı. Ayrıca burada yaşayan Türklere geniş haklar tanınmış ve bölgede özerk bir yönetim uygulanmıştı Hatay’ın Türk toprakları dışında kalması Misakı Milliden taviz verildiği anlamına gelmekteydi. Mustafa Kemal bu yüzden Hatay’ın ana vatana katılması gerektiğini savunmuş ve çeşitli girişimlerde bulunmuştur. Kemal Adana’da yaptığı bir konuşmada, “Kırk asırlık Türk yurdu, düşman elinde esir kalamaz.” diyerek ileride Hatay’ın ana vatana katılacağının müjdesini vermiştir. 1936 yılında Fransa, Suriye’deki manda yönetimine son verdi ve buralardan çekildi. Ancak Hatay’ın durumu belirsizliğini korudu. Bunun üzerine Türkiye, Milletler Cemiyetine başvurarak sorunun çözülmesini istemiştir.Türkiye ile Fransa arasında yapılan ikili görüşmelerden sonra Türkiye’nin önerdiği, “Hatay’ın geleceğini buradaki halkın belirlemesi” ilkesi kabul edildi.
- Hatay’da bağımsız bir Türk devletinin kurulması kararlaştırıldı.
- Bir anayasa hazırlandı ve seçimler yapıldı. Ardından Hatay Bağımsız Cumhuriyeti kuruldu. (2 Eylül 1938).
- Bağımsız Hatay Cumhuriyetinin devlet başkanlığını Tayfur Sökmen yapmıştır. Daha sonra hatay meclisinin aldığı karar sonucunda hatay Türkiye’ye katılma kararı almıştır.(30 Haziran 1939)
NOT: Misak-ı Milli’ye son katılan toprak Hatay’dır.