admin
Sayfa 20
Etkinlik Soruları
1. Hücre bölünürken çekirdekte ne gibi değişiklikler gözlemlediniz?
Bir hücrenin bölünmesi için belirli bir büyüklüğe ulaşmış olması gerekir. Hücre belirli bir büyüklüğe ulaştığında çekirdekte
bulunan DNA kendini eşleyerek iki katına çıkar. Her DNA iplikleri kısalıp kalınlaşarak kromozom hâline gelir. Bu aşamadan sonra hücreler bir dizi evrelerden geçerek bölünür ve sonuçta aynı kalıtsal özelliklere sahip iki hücre meydana gelir
bulunan DNA kendini eşleyerek iki katına çıkar. Her DNA iplikleri kısalıp kalınlaşarak kromozom hâline gelir. Bu aşamadan sonra hücreler bir dizi evrelerden geçerek bölünür ve sonuçta aynı kalıtsal özelliklere sahip iki hücre meydana gelir
2. Hücre bölündükten sonra kaç hücre meydana gelir?
Hücre bölündükten çekirdek ve sitoplâzmanın bölünmesiyle birbirinin benzeri iki hücre oluşmaktadır.
3. Canlılarda hücreler neden bölünür?
Hücreler zamanla yaşlanır ve görevini yerine getiremez hale gelir. Bu yüzden bölünür ve 2 yeni ve dinç hücre meydana gelir.
Sayfa 23
Mayoz bölünmenin canlılar için önemi nedir?
Mayoz sırasında homolog, kromozomlar yan yana gelerek birbiri üzerinde kıvrılır. Kromozomlar arasında parça değişimi olur. Kromozomlar hücrenin ortasında dizilerek kutuplara doğru çekilir. Kromozom-sayısı 2n olan ana hücreden Kromozom sayısı “n” olan iki yavru hücre oluşur ve birinci mayoz tamamlanır. İkinci mayoz ise mitoza benzer . İkinci mayozda “n” sayıda kromozom sayısına sahip her bir hücreden aynı kromozom sayısına sahip iki yavru oluşur.Böylece mayoz sonunda “n” sayıda kromozom sayısına sahip dört hücre oluşur.Mayoz sırasında gerçekleşen parça değişimiyle genetik çeşitlilik ortaya çıkar.Nesiller boyunca canlıların kromozom sayısının sabit kalması mayozla sağlanır.
Mayoz bölünme hangi hücrelerde görülür?
En kısa tabirle mayoz bölünme üreme hücrelerinde gerçekleşir diyebiliriz.Yani eşeyle üreyen canlıların eşey (üreme ) hücrelerinde meydana gelir.Daha geniş tabirle açıklamak gerekirse mayoz bölünme eşeyli üreyen tek hücreli organizmalar da dâhil tüm ökaryot hücrelerde görülür.Eşeyli üreme için gerekli olan mayoz bölünme ökaryot hücrelerde meydana gelmektedir.
Mayoz ve mitoz bölünme arasında ne gibi farklar vardır?
1. Mitoz bölünme vücut hücresinde – mayoz bölünme üreme ana hücrelerinde gerçekleşir.
2. Mitoz bölünme büyüme, yaraların iyileşmesi ve tek hücrelilerde üreme için gerçekleşir. – Mayoz bölünme üreme hücresi oluşturur.
3. Mitoz bölünmede kromozom sayısı sabit kalır. – Mayoz bölünmede kromozom sayısı yarıya iner.
4. Mitoz bölünmede genetik farklılık yoktur. – Mayoz bölünmede genetik farklılık (çeşitlilik) vardır.
5. Mitoz bölünmede parça değişimi görülmez. – Mayoz bölünmede görülür.
6. Mitozda 2 yeni hücre oluşur. – Mayozda 4 yeni hücre oluşur.
7. Mitoz bölünme 1 aşamadan oluşur. – Mayoz bölünme 2 aşamada gerçekleşir.
8. Mitoz bölünme hayat boyu devam eder. – Mayoz ergenlikle başlar ve üreme yeteneğinin bittiği yaşlılık aşamasına kadar devam eder.
9. Mitozda kardeş kromatitler birbirinden ayrılır. – Mayozda homolog kromozomlar birbirinden ayrılır.
10. Mitoz bölünme tüm canlılarda görülür. – Mayoz eşeyli üreyen canlılarda görülür.
Tüm sağlıklı insanların kromozom sayısı 46’dır. Sizce bu sayının nesiller boyu değişmeden aynı kalması nasıl açıklanabilir?
Üreme ana hücrelerinde görülen ve kromozom sayısını yarıya indiren hücre bölünmesine mayoz bölünme denir. Örneğin, insan üreme organlarındaki 2n = 46 kromozomlu eşey ana hücrelerinin bölünerek n = 23 kromozomlu sperm ya da yumurta hücrelerini oluşturabilmeleri mayoz bölünme ile sağlanır. Bu sayede kromozom sayısı hiç değişmez.
Aynı anne ve babadan olan kardeşler bazen birbirlerine hiç benzemezler. Bu farklılığın nedeni ne olabilir?
Çünkü mayoz bölünme olduğu zaman yani üreme hücreleri oluştuğu zaman krosing over( parça değişimi) olur.
