şadgeldi hoca
Duygu ve düşüncelerin daha iyi bir şekilde aktarılmasını sağlamak, anlaşılır olabilmek, dinleyiciyi etkilemek ve ilgisini çekmek amacıyla; konuşma ya da okuma esnasında, bir hecenin diğer hecelere ya da bir kelimenin diğer kelimelere oranla daha kuvvetli, daha baskın olarak söylenmesine “vurgu” denilir.
1. Fiil (Eylem) Cümlelerinde Vurgu
Fiil ve fiil soylu sözcüklerde vurgu her zaman yükleme en yakın olan sözcük veya sözcük öbeği üzerindedir.
- Cümlede yüklem sonda veya ortalardaysa her zaman yüklemden önce gelen öğenin üzerindedir.
Örnekler:Kalın yazılan öğelerde vurgu vardır.
>Annem yarın beni sinemaya götürecekmiş. (Cümlede vurgu dolaylı tümleçtedir)
>Annem yarın sinemaya beni götürecekmiş. (Cümlede vurgu nesnededir)
>Annem sinemaya beni yarın götürecekmiş. (Cümlede vurgu zarf tümlecindedir)
- Yüklemden önce herhangi bir söz ve söz öbeği yoksa vurgu yüklemin kendisindedir.
>Götürecekmiş annem yarın beni sinemaya. (Cümlede vurgu yüklemdedir.)
2. İsim Cümlelerinde Vurgu
Yüklemi isim ve isim soylu cümlelerde vurgu yüklem nerede olursa olsun yüklemdedir.
>En çok sevdiğim çiçek güldür. ( Vurgu yüklemdedir.)
>Güldür en çok sevdiğim çiçek. ( Vurgu yüklemdedir.)
3. Koşul (Şart) Cümlelerinde Vurgu
Koşul – şart bildiren sözcüklerde vurgu koşul kipindedir.
>Düzeli bir şekilde ders çalışırsan başarılı olursun
4. Soru Cümlelerinde Vurgu
Soru sözcükleri ile kurulan soru cümlelerinde vurgu soru anlamı taşıyan sözcük üzerinde bulunmaktadır.
> Ne zaman bitecek bu hasret ?
>Nerede o eski bayramlar, nerede o çocukluğum?
NOT: “mi” soru edatı ve “de” bağlacı vurguyu kendinden önceki kelimeye çekmektedir.
Örnekler:Harun da gitar çalmayı öğrenmiş. (Özne vurgulanmıştır)
>Harun gitar çalmayı da öğrenmiş. (Nesne vurgulanmıştır)
>Bu çocuk mu bütün salonu dağıttı?(Özne vurgulanmıştır)
>Bütün salonu mu dağıttı bu çocuk? (Nesne vurgulanmıştır)
>Gazeteler akşam mı basılır? (Zarf tümleci vurgulanmıştır)
