2017 – 2018 eğitim öğretim yılında kullanılan başak yayınları 6. sınıf Türkçe kitabı bu sınıfta okuyan öğrencilerimizin Türkçe eksiklerini gidermeye yönelik kazanımlara uygun olarak hazırlanmıştır. 6. sınıf başak yayınları öğrenci çalışma kitabında yer alan etkinlikler ders kazanımlarını tekrarlamaya yönelik özenle hazırlanmış sorulardan oluşmaktadır. Bu etkinlikler sayesinde konu ile ilgili pekiştirme ve tekrar yapma ile işlenen konuyu öğrenme olasılığınız da artacaktır. Sayfamızda 2. Tema Milli Mücadele ve Atatürk Sayfa 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80 Tanıdığım Çocuklardan Rüstem adlı Metnin Etkinlik Sorularına ve Cevaplarına ulaşabilirsiniz
ÖNEMLİ HATIRLATMA
Aşağıda Yer Alan soru cevapları kesin doğruluk değeri taşımamakla beraber. Sizlerin yapmış olduğu ödevleri karşılaştırmanız amacı ile hazırlanmıştır. Bu neden ile sadece kendi yapmış olduğunuz cevapların doğruluklarını kontrol edebilirsiniz.
TANIDIĞIM ÇOCUKLARDAN RÜSTEM
1. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 73
Aşağıdaki görsellere de bakarak arkadaşlarımıza “İnsanların Millî Mücadele yıllarında ne gibi zorluklar yaşadığını” anlatalım.
Lurtulış savaşı onlarca yılını savaş meydanlarında geçirmiş bir milletin savaşlara son verme ve savaşların yıkımından yeni bir medeniyet çıkarma amacı ile yürüttüğü bir baş kaldırışıdır. Bu baş kaldırış sadece işgal güçlerine karşı değil başta o zaman ki işgallere ses çıkarmayan Osmanlı hükumetine karşı da yapılmıştır. Savaş meydanlarında varını yoğunu ve genç neslini heba etmiş olan insanımız hem düşman ile hemde yokluk ile mücadele emiştir.
2. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 74
• Metni dinlemeden önce metnin başlığından hareketle bazı tahminlerde bulunalım. Metni dinlemeden önce metnin başlığından hareketle bazı tahminlerde bulunalım.
• Metnin ana karakterlerinden olan “Rüstem” karakterine ilişkin tahminlerimizi yazalım.
• Dinleyeceğimiz metnin, “Millî Mücadele ve Atatürk” temasında olduğunu göz önünde bulundurarak metnin neyle ilgili olabileceğini düşünelim.
• Metne ilişkin ipucu vermesi açısından aşağıda içerikle ilişkili görselleri de inceleyelim.
• Metni dinledikten sonra yeniden tahminlerimizin yanına dinleme sonrası notlarımızı da alalım.
Rüstem, okula gidiyor mudur? Kaç yaşındadır?
Dinleme öncesi: Bilmiyorum.
Dinleme sonrası:
Fiziksel özellikleri nasıldır?
Dinleme öncesi: Uzun boylu mavi gözlü bir çocuk.
Dinleme sonrası: Sarı zayıf küçücük bir mahluk gibiydi. Kolları zayıftı. Çıplak ve garip bir çocuktur. Çıplak ayaklıdır.
Ailesi ve arkadaşlarıyla ilişkileri nasıldır?
Dinleme öncesi: Yaramaz bir çocuk olabilir.
Dinleme sonrası: Kardeşleri var. Üç kardeşi var. Hepsi ondan küçük. Üçü de kız hatta bir tanesi de süt emme çağında. Babası kayıp. Muharebeye gitmiş haber alınamıyor bir yıldır.
Rüstem ve yazar nerede tanışmış olabilirler?
Dinleme öncesi: Okulda
Dinleme sonrası: Sokakta
3. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 75
Metni dikkatle dinleyelim. Dinleme sırasında anlamını bilmediğimiz bir sözcük ya da sözcük grupları duyduğumuzda aşağıdaki çizelgeye bunları not edelim. Metni dinledikten sonra sözcüğün anlamını tahmin edip kendi ifadelerimizle yazalım; ardından sözlükten anlamlarına bakıp not edelim.
- kuruş: Türk lirasının yüzde biri değerinde olan para
- paket: içinde herhangi bir şey bulunan, kağıda sarılarak hazırlanmış, elde taşınabilecek büyüklükte nesne
- kuvvet: fiziksel güç, takat.
- kabil olmamak: mümkün olmamak, elvermemek.
- konserve: (yiyecek için) ısıyla sterilize edilerek uzun zaman bozulmadan saklanabilecek biçimde kutulanan
- eğreti: belirli bir süre geçtikten sonra kaldırılacak olan, geçici.
4. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 76
Metni dikkatli bir şekilde dinledik. Aşağıdaki soruları yanıtlamadan önce 2. etkinliğe dönelim ve dinleme sonrası bölümü dolduralım. Dinleme öncesi tahminlerimiz ile dinleme sonrası notlarımızı karşılaştıralım. Daha sonra dinlediğimiz metni daha iyi anlamak için aşağıdaki soruları yanıtlayalım.
Öyküdeki olayları yazalım. İlk iki olay aşağıda verilmiştir. Diğer olayları da verilen boşluklara sıralayalım.
• Yazarın, tramvaydan inmesi.
• Yazarın elindeki konserve kutularını taşıtmak için etrafına bakınması, binlerini araması.
- Zayıf sıska sarı saçlı bir çocuğu görmesi
- Ona paketleri taşıtması
- Onunla sohbet etmesi
- Ailesi hakkında bilgi alması
- Ona acıması
Rüstem’in fiziksel ve ruhsal özellikleri nelerdir? Dinlediğimiz metindeki olaylara, betimlemelere dayanarak bu özellikleri belirleyelim.
Sarı zayıf küçücük bir mahluk gibiydi. Kolları zayıftı. Çıplak ve garip bir çocuktur. Çıplak ayaklıdır.
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 77
Rüstem, yazara hangi işleri yaptığından söz ediyor? Rüstem, neden tüm bu işleri yapmak zorundadır?
Hamallık yapıyor. Koli taşıyor, gazete satıyor. Çünkü ailesinin geçimini sağlamak zorundadır.
Yazar, Rüstem için neden üzülmektedir?
Çünkü bu zayıflıkta bir çocuğun bir ailenin geçimini sağlamak zorunda olması okul çağında olması gerekirken sokakta çıplak ayakla koşturması evi geçindirmesi çok dokunmuştur yazara.
Dinlediğiniz öykünün ana fikri nedir? Yazar başından geçen bu olayı ne amaçla yazmış olabilir?
Küçük yaşta büyük sorumluluk yüklenen çocuklar. Erkenden büyümek zorunda kalan çocuklar.
Yaşadığımız çevrede, yürüdüğümüz mahallede, sokakta; okul çevresinde vb. yerlerde Rüstem gibi çocuklar görüyor musunuz? Rüstem’i düşünelim; o neden küçük yaşta çalışmak zorundaydı, anımsayalım. Çevremizdeki yaşam mücadelesi veren bu çocuklar neden çalışmak zorunda? Arkadaşlarımızla bu konu hakkında duygu ve düşüncelerimizi paylaşalım.
Görüyorum. Bazen mendil satarken, bazen çiçek satarken, bazen çay dağıtırken ya da tartı ile insanları tartarken, ne yazık ki bazen de dilenirken görmekteyim. Bu da çok üzücü bir sahne olarak gözümden gitmemektedir.
5. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 78
Aşağıdaki çizelgede, dinlediğimiz metinden cümleler yer alıyor. Bu cümlelerdeki altı çizili sözcük ya da sözcük gruplarının anlamlarını, cümlenin anlamından yola çıkarak bulalım. Anlamını kestirmekte zorlandıklarımız için Türkçe sözlüğe ve deyimler sözlüğüne bakalım.
Çağırmak için elimi omzuna koyunca, küçüklüğü bende garip bir sevgi uyandırdı.
garip bir sevgi: Tanımlanamaz bir sevgi. Şefkat da olabilir.
Annen bir iş tutuyor mu?
iş tutmak: Bir işi yapmak, becermek.
Bu defa isyanla, ayakları soğuk taşlara kakılıp kaldı.
kakılıp kalmak: dona kalmak.
Ses, içimde bir şey yırttı, gözlerim ıslanıyordu.
içimde bir şey yırtılmak: Çok acı çekmek, çok üzülmek
Neşeli olmakla Rüstem’in hâlini tabii buluyor gibi görünmeye çalışıyordum.
tabii: doğal
Küçük kafasında, hayata gülmeyi öğrenmiş bir adam vardı.
hayata gülmeyi öğrenmek: hayattan ümidi kesmemek
Karanlık sokağı gözleriyle ölçtü.
gözleriyle ölçmek: süzüp incelemek bir yargıya varmak.
6. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 79
Aşağıda pembe alanlarda “yırtmak” sözcüğünün farklı anlamları, mavi alanlarda da bu anlamlarıyla kurulan cümleler vardır. Cümleleri, doğru anlamla eşleştirelim.
çekip ayırmak ya da parçalara ayırmak – vücudu kanatacak kadar derin çizmek – yok etmek bastırmak – zorlamak
1. Kim inanır bu sevimli hayvancıkların elimi kolumu yırttığına.
vücudu kanatacak kadar derin çizmek
2. Boğazını yırtarcasına bağırmaya başladı, neye uğradığımı şaşırdım.
zorlamak
3. İçimdeki iyimserlik duygusunu tamamen yırtıp atmak istedim.
yok etmek bastırmak
4. Yak bütün fotoğrafları, yırt at o mektupları” dedim.
çekip ayırmak ya da parçalara ayırmak
7. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 80
♦ “Tanıdığım Çocuklardan: Rüstem” adlı metinde yazar, bizlere savaş yıllarının ardından babasız kalan küçük bir çocuğun yaşam mücadelesini anlatmaktadır.
♦ Dinlediğimiz bu metnin son bölümünde yazar; “Günler geçti, Rüstem görünmedi. Ekmek pahalandıkça içimde bir sızı ile Rüstem’i düşündüm. Ne yapıyordu?” cümleleriyle onu bir daha göremediğini ifade eder.
♦ Aşağıda, dinlediğimiz metinden iki küçük bölüm yer almaktadır. Bu bölümlerde yazar, öyküdeki karakterlerden Rüstem’i (fiziksel ve ruhsal yönden) betimlemektedir. Bu bölümlere odaklanalım.
♦ Tema boyunca Millî Mücadele dönemine ilişkin öğrendiklerimizi de göz önünde bulundurarak bu öykünün devamını getirmeye çalışalım.
- Yazarın Rüstem’le yeniden karşılaştığını varsayarak aşağıdaki konu başlıkları doğrultusunda defterimize yeni bir son yazalım.
- Yazarın çocukla nerede karşılaştığını yazalım.
- Yazarın çocukla ne zaman karşılaştığını yazalım.
- Yazar ve çocuğun fiziksel ve ruhsal açıdan ne durumda olduğunu yazalım.
- Karşılaşmanın nasıl gerçekleştiğini yazalım.
- Bu karşılaşmanın onları nasıl etkilediğini yazalım.
- Oluşturduğumuz taslağı gözden geçirip son biçimini verelim.
- Bu tema boyunca hazırladığımız gazete/dergi dosyamıza bu metnimizi de ekleyelim.
Bir akşam Rüstem ile cadde üzerinde yürürken tekrar karşılaşmıştım. koşarak yanıma geldi ve bana yardım etme teklifinde bulunmuştu. Sarı saçlı, çıplak ayaklı, yüzü gözü kir pas içinde sıska bir çocuktu. Paketleri taşıyamayan küçük kollarının görünümü beni çok üzmüştü. Okula kadar benimle geldi ve onu içeri davet ettim. Bir şeyler yedi içti ve müsaade isteyerek gitti.