2017 – 2018 eğitim öğretim yılında kullanılan başak yayınları 6. sınıf Türkçe kitabı siz değerli öğrencilerimizin Türkçe eksiklerini gidermeye yönelik kazanımlara uygun olarak hazırlanmıştır. 6. sınıf başak yayınları öğrenci çalışma kitabında yer alan etkinlikler ders kazanımlarını tekrarlamaya yönelik özenle hazırlanmış sorulardan oluşmaktadır. Sayfamızda 2. Tema Milli Mücadele ve Atatürk Sayfa 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72 Can yoldaşıma Mektuplar adlı Metnin Etkinlik Sorularına ve Cevaplarına ulaşabilirsiniz
ÖNEMLİ HATIRLATMA
Aşağıda Yer Alan soru cevapları kesin doğruluk değeri taşımamakla beraber. Sizlerin yapmış olduğu ödevleri karşılaştırmanız amacı ile hazırlanmıştır. Bu neden ile sadece kendi yapmış olduğunuz cevapların doğruluklarını kontrol edebilirsiniz.
CAN YOLDAŞIMA MEKTUPLAR
1. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 65
Tarihle ilgili konuları işlediğiniz derslerde öğrendiğimiz bilgileri anımsayalım. Özellikle, “Millî Mücadele yılları”, “Atatürk” ve “Atatürk’ün silah arkadaşları”na ilişkin bildiklerimize odaklanalım. Ardından “vatan/yurt” sözcüğüne ilişkin belleğimize düşen ilk sözcükleri yazalım. Bu kavramlar, bize neler düşündürüyor, neler hissettiriyorsa boşluklara yazalım.
VATAN
Bu kelimelerin bizlerde uyandırdıkları ortak duygular: Coşku, heyecan, sevinç, sevgi, gurur
2. ETKİNLİK
Yukarıdaki etkinlikte bazı kavramlara odaklandık. Şimdi de aşağıdaki soruları yanıtlayalım ve arkadaşlarımızla “vatan sevgisi” ve “Millî Mücadele” yılları üzerine konuşalım. Sosyal bilgiler dersinde öğrendiğimiz bilgileri de anımsayarak tartışalım, düşüncelerimizi paylaşalım.
Vatan sevgisi ne demektir?
Vatanımızı sevgisi demek ve onun için elimizden geleninde ötesinde fedakarlık yapmak demektir. Vatan sevgisi sevgilerin en güzeli, en yücesidir. Herkesin içinde büyük bir yer tutan vatan sevgisinin yeri dinimizde de çok büyüktür. Vatan, millet özelliği taşıyan insanların üstünde yaşadığı kara parçası olsa da aslında vatan sadece bir kara parçasından ibaret değildir. Vatan yuvamız, vatan barınağımız, vatan en kutsal saydığımız yerdir.
Neden bu duyguyu yaşarız, hissederiz?
Çünkü vatanımız bizi biz yapan en önemli öğedir.
Vatan neden önemlidir?
Çünkü vatan bizim için bir yuva,sığınacak bir yer anlamı taşır.Ayrıca milletimizin tüm geçmişi vatan topraklarında saklıdır.
Toplumdaki bireylerin vatan sevgisi/yurt sevgisi açısından kuvvetli duygular taşıması önemli mi? Neden?
Çünkü vatanımızın kıymetini bilebilmemiz için yapmamız gereken şeylerden biri de onu sevmektir.
3. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 66
“Canyoldaşıma Mektuplar” adlı şiirde geçen ve aşağıda sunulan sözcüklerin geçtiği dizeleri bulalım. Bu sözcüklerin sözlükte ilk sıradaki anlamlarını bulalım ve aşağıdaki ilgili bölüme not edelim. Ardından şiire kattığı anlam ile sözlükten bulduğumuz anlamın uyup uymadığına bakalım. Sözcüğün şiire kattığı anlamı, kendi cümlelerimizle yazalım.
EZİLMEK
- Şiirde geçtiği dize: Ezilir gibiydi…
- Sözlükteki anlamı: Baskı uygulanarak şekil v.b değiştirmek.
- Şiire kattığı anlam: Aşıma uğramak.
ŞAHLANMAK
- Şiirde geçtiği dize: Bir vatan şahlanmıştı balam.
- Sözlükteki anlamı: (at) ön ayaklarını havaya kaldırarak arka ayakları üstünde dikelmek.
- Şiire kattığı anlam: Ayaklanmak, coşkulanmak.
4. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 67
Sözcükler, cümle içinde başka sözcüklerle anlam ilişkileri kurarak gruplar oluşturur. Bu durumda o sözcük grupları da çeşitli anlamları karşılar. Bir varlığı, bir kavramı, bir durumu veya bir eylemi karşılamak için belli kurallara göre oluşan topluluğa söz ya da sözcük grubu denir. Şimdi şiirde geçen sözcük gruplarını bulalım ve anlamlarını tahmin etmeye çalışalım. Sözlüklerimiz yanımızda bulunsun; anlamını tahmin etmekte zorlandığımız sözcük gruplarına hemen bakalım.
5. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 68
Okuduğumuz şiirden yararlanarak aşağıdaki soruları yanıtlayalım.
“Atlıların ayaklarında zaman / Ezilir gibiydi.” dizelerinde ifade edildiği üzere “zamanın atlıların ayağı altında ezilmesi” olanaklı mıdır? Zaman gibi soyut bir kavram ayaklar altında ezilebilir mi? Düşüncelerimizi açıklayalım.
Burada söylenen laftan kasıt zamanın somutlaştırılması değil zamanın durması ve önemi vurgulanmaktadır.
Şiirin ikinci ve üçüncü bölümlerinde şairin dizelerine yansıttığı ruh hâlini bir kavramla ifade edecek olsanız bu kavram, olumlu mu yoksa olumsuz mu olurdu? Bu belirlemeyi yaparken hangi dizelerin bu kararı vermenizde etkili olduğunu belirtiniz.
İfade edeceğim kavram olumsuz olurdu bunu da şiirin ”Tel örgülerde diken dikendi kader”dizesinden anlıyorum.
Şair, ikinci ve üçüncü bölümdeki durumu değiştirecek kişilerden hangi bölümde/bölümlerde söz etmiştir? Bu kişiler kimlerdir?
”Mehmetler… Savaş süngülerine esir gibiydi.”,”Nal sesleri vardı zamanda uzak yakın..”bu kişiler askerlerimiz ve düşmanlardır.
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 69
Şiirdeki “Devir, tarihe hükmeden devir gibiydi.” dizeleriyle sözü edilen dönem hangi dönemdir? Şair, bu dönemi neden “tarihe hükmeden” olarak nitelendirmiştir?
Bu dönem Fatih’in İstanbul’u feth ettiği dönem olabilir. Çünkü Osmanlılar ve Türkler bu tarihlerde bütün dünyaya hükmeden en güçlü devlet durumundaydı.
Şair, bu şiirini okurda hangi duyguları harekete geçirmek amacıyla yazmıştır?
Milliyetçilik, tarih bilinci, vatan sevgisi, bayrak ve toprak aşkı.
6. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 70
Şiir türüne ilişkin daha önceki derslerimizde öğrendiklerimizi anımsayalım. Şiirde, diğer düzyazı türündeki metinlerden farklı olarak sanatlı bir söyleyiş yer almaktaydı. Benzetmeler, soyut kavramların somut kavramlarla nitelenmesiyle oluşturulmuş sözcük grupları kullanılabilir, demiştik. Şimdi okuduğumuz şiirde bize farklı gelen ve şiirsel bir anlatımın söz konusu olduğu söz dizilerini bulup boş bırakılan bölüme yazalım. Aşağıdaki örnek size bir fikir verecektir!
SIRA SENDE
- Atlıların ayaklarında zaman
Ezilir gibiydi - Nal sesleri vardı zamanda
Uzak yakın.. - Sakarya, Sakarya değildi artık.
Serpilivermiş ovaya üçer beşer
Mehmetler… Savaş
Süngülerine esir gibiydi
7. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 71
Okuduğumuz şiirde sert ünsüzle ve yumuşak ünsüzle biten sözcükleri bulalım. Bu sözcükleri aşağıdaki kutulara yazalım. Sözcükler ek almışsa onlardan ayrıştırarak (sözcüğün kök biçimini) yazalım.
SERT ÜNSÜZLE BİTEN SÖZCÜKLER
- at, ayak, ses, uzak
YUMUŞAK ÜNSÜZLE BİTEN SÖZCÜKLER
- esir, yağız, zaman, ez
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki sözcüklerden hangileri ‘‘-de / -da” bulunma eklerinden birini aldığında ekteki “d” ünsüzü sertleşir ya da aynen kalır? Her sözcüğe bu eki ekleyerek gösterelim.
(Not: Özel isimlere eki getirirken dikkat edelim!)
★ yemek ★ üç ★ parmak ★ kitap★ yemek ★ üç ★ parmak ★ kitap★ ayak ★ Mehmet ★ millet ★ turist★ ezmek ★ tümsek ★ Atatürk ★ taraf★ uzak ★ sevinç ★ yıldız
ÖRNEK: yemek> yemekte (sert ünsüz benzeşmesi)
Sözcüklere “-de/-da” bulunma eki getirilmesi:
yemek > yemekte (sert ünsüz benzeşmesi)
ayak > ayakta (sert ünsüz benzeşmesi)
ezmek > ezmekte (sert ünsüz benzeşmesi)
uzak > uzakta (sert ünsüz benzeşmesi)
üç > üçte (sert ünsüz benzeşmesi)
Mehmet > Mehmet’te (sert ünsüz benzeşmesi)
tümsek > tümsekte (sert ünsüz benzeşmesi)
sevinç > sevinçte (sert ünsüz benzeşmesi)
parmak > parmakta (sert ünsüz benzeşmesi)
millet > millette (sert ünsüz benzeşmesi)
Atatürk > Atatürk’te (sert ünsüz benzeşmesi)
yıldız > yıldızda (sert ünsüz benzeşmesi yoktur)
kitap > kitapta (sert ünsüz benzeşmesi)
turiste > turistte (sert ünsüz benzeşmesi)
taraf > tarafta (sert ünsüz benzeşmesi)
9. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Soru Ve Cevapları Sayfa 72
Etkinlikte Size Sunulan Soyut Kavramlar
★ sevgi ★ vatan sevgisi ★ vatan için mücadele etmek ★ saygı ★ atalara saygı ★ özlem ★ fedakârlık ★ özgürlük ★ esaret
♦ Sırasıyla bu kavramlarla farklı sözcük grupları oluşturabileceğimiz söz oyunları oynayalım, şöyle ki:
sevgi > orman’a benzer.
saygı> su gibidir.
özlem > kolay bir şey değildir.