Sayfa 15
1. ETKİNLİK – DÜNYA BENİM
Söz varlığımızı zenginleştirelim.
Aşağıdaki sözcüklerin anlamlarını sözlükten bulup karşılarına yazalım. Ardından bu sözcüklerin şiirde geçtiği dizeleri gözden geçirelim. Son olarak da bu sözcüklerle yeni cümleler oluşturalım.
dalmak
kızgın
buzul
duymak
2. ETKİNLİK
Söz varlığımızı zenginleştirelim.
Aşağıdaki deyimlerin ve söz gruplarının anlamlarını, şiirdeki kullanımlarını gözden geçirerek tahmin etmeye çalışalım. Ardından sözlükten bu sözlerin anlamına bakalım.
Sayfa 16
3. ETKİNLİK
Söz varlığımızı zenginleştirelim.
“Dünya Benim” adlı şiirde geçen “gezgin” sözcüğüne, daha önce okumuş olduğumuz “Dünya Gezginleri” metnini düşünerek odaklanalım. Bu özelliklerden yola çıkarak okuduğumuz şiirde sözü edilen “gezgin”in temel özelliğini bulalım.
“Dünya Benim” şiirindeki “gezgin”in temel özelliği”
Yorulmaz biridir. Bazen gemilere uçaklara biner. Dünyayı keşfeder. Ta okyanuslardan tutun da çöllere oradan da buzullara kadar. Bütün dünyayı gezer. Dünyadaki bütün acıları sevinçleri hüzünleri her şeyi görür bilir.
4. ETKİNLİK
Sözcük salkımı yapalım.
Aşağıdaki sözcük salkımını inceleyelim. Sonra da “doğa” sözcüğü ile yeni bir sözcük salkımı yapalım.
Sayfa 17
5. ETKİNLİK
Anlam farklılıklarını kavrayalım.
a) Şiirde geçen “Köprüler kurarım okyanuslar üstüne’’ dizesindeki altı çizili ifade ile “İki dost ülke arasında barış köprüleri kuruldu. ” cümlesindeki “köprü kurmak” ifadesi, bir anlam ayrılığı gösteriyor mu? Nasıl?
Hayır göstermiyor. Çünkü ikisinde de bir gönül işi vardır. Birinde barış duygusunun kurulduğu anlatılırken diğerinde ise keşfedilmemiş dünya ile bilinen topraklar üstünde kültürel ve sosyal her türlü ilişkinin kurulduğu anlatılmaktadır.
b) “Seslerini yüreğimde duyarım.” dizesindeki altı çizili sözcüğü, yukarıdaki etkinlikte sözü edilen biçimde; farklı bir anlamda cümle içinde kullanalım.
Arkadaşımın acısını bazen yüreğimde duymaktayım.
6. ETKİNLİK
Okuduğumuzu anladık mı?
Evet anladık. Çünkü okuduğumuz metin dikkatimizi çeken belki de bizlerin de dünyayı gezme isteğini yüreğimizde uyandıran bir şiirdi. Hem anlatış bakımından hem de sözcüklerin kullanılışı bakımından etkili bir metindir.
Okuduğumuz metinden yararlanarak aşağıdaki soruları yanıtlayalım.
Şair, nereleri geziyor, görüyor? Şair, gezdiği yerlerde hangi eylemleri gerçekleştirmeyi seviyor?
Çölleri, kutupları, okyanusları, dağ, orman, buzulları, yıldızlar, göz değmemiş ülkeler
Sizce şair, şiirde sözü edilen yerleri nasıl gezip görüyor? Onun bu tutkusunu ne engelleyebilir?
Bence hayal kurarak geziyor. Bazen uçuyorum bazen de yıldızlarla yolculuk ediyorum diyor ama insan bütün bunları ancak düş kurarak hayal kurarak gerçekleştirebilir.
Sayfa 18
Dünya Benim” adlı şiirin konusu nedir?
Dünyayı Gezen Bir Gezginin Gördükleri
7. ETKİNLİK
Metnin tür özelliklerini bulalım.
Bu metinde dizeler nasıl kümelenmiştir?
Metin dizelerle yazılmıştır. Metnin türü Şiirdir. Metinde kafiye vardır. Kelimeler günlük hayatta kullanılandan farklı anlamlarda mecaz anlamlarıyla kullanılmıştır.
Bu metinde hangi dizelerin sonunda ses benzerliği (kafiye) vardır?
Metinde dizeler alt alta kümelenmiştir. Sanki hepsi tek bir parça gibi oluşturulmuştur. Günlük konuşmada kullanılan cümlelere benzemektedir. Bu da şiirin samimi bir yapıda olmasını sağlamıştır.
Şiirde temel anlamı dışında kullanılan sözcükler var mı? Örnek veriniz. “Söz varlığımızı zenginleştirelim” etkinliklerini anımsayınız.
duymak, dalmak, kızgın, göz değmemiş, dar gelmek
8. ETKİNLİK
Görselleri inceleyelim, yorumlayalım.
a) Aşağıdaki resimleri inceleyelim. Okuduğumuz şiirin konusunu da anımsayarak bu resimler hakkında neler söyleyebiliriz, düşünelim. Düşündüklerimizi arkadaşlarımızla paylaşalım.
Bu resimlerde dünyamız içinde yaşadığımız doğa ve günlük hayatımızın en önemli noktası olan hayatımızdan kareler yer almaktadır.
b) Aşağıdaki resimlerle ilgili arkadaşlarımızla paylaştığımız duygu ve düşüncelerimizi, resimlerin yanında sunulan alanlara kısaca yazalım. Yazarken ve konuşurken “yeşil, doğa, okuma, çevre, kitaplar, duyarlılık, dünya vb.” kavramlardan birini ya da birkaçını konuşmamızda ve notlarımızda kullanmaya çalışalım.
Doğa bizlerin evidir. Doğa olmadan biz de olmayız. Aldığımız nefes yaşadığımız evler yediğimiz besinler hepsi doğa ananın bizlere nimetleridir. Hayvan dostlarımız da doğa ananın çocuklarıdır. Doğa olmadan bizlerin ve geleceğin olması söz konusu olamaz.