admin
KARAHANLILAR(840-1212)
Uygurların yıkılması ile Karluk,Çiğil,Yağma Türkleri birleşerek Karahanlı Devleti’ni kurdular.(840) Devletin kurucusu Bilge Kül Kadir Han’dır. Karahanlı Devleti Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk Devletidir.Satuk Buğra Han,İslamiyeti kabul etmiş ve Karahanlılar 960 yılından itibaren Müslüman bir Türk Devleti haline gelmiştir
- Karahanlı Devleti iç karışıklıklar sonunda doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.Doğu Karahanlılar Karahitaylar tarafından ortadan kaldırılırken(1211),Batı Karahanlılar ise Harzemşahlar tarafından yıkılmışlardır.(1212)Türk İslam kültür ve medeniyetinin temelleri bu dönemde atılmıştır.
- Kaşgarlı Mahmut “Divan-ü Lügat-it Türk” adlı eserini bu dönemde yazmıştır.Amacı Türkçe’nin Arapçadan zengin bir dil olduğunu ortaya koymak ve diğer milletlere Türkçe’yi öğretmekti.
- Yine bu dönemde yaşamış olan Yusuf Has Hacip “Kutadgu Bilig” adlı eseri yazmıştır.Kutadgu Bilig “Mutluluk Veren Bilgi” anlamına gelir.Bu kitap öğüt ve ahlak konusunda bilgiler verir.İnsanların iyi olması için neler yapması gerektiğini anlatır.
- Karahnlılar Türkçe’yi resmi dil olarak kullanmışlar ,Türk örf ve adetlerini devam ettirmişlerdir.Bu yönüyle milli bir devlet olmuşlardır.
- Karahanlıların hakimiyet kurdukları bölge, İpek Yolunun üzerinde bulunduğundan ticaret yollarının güvenliğini sağlamak için kervansaraylar kurmuşlardır. Bu durum Karahanlıların ticaret faaliyetlerini geliştirmeye önem verdiklerini gösterir.
DİVAN-Ü LÜGAT-İT TÜRKBu dönemde birçok eser yazılmıştır. Bunlardan DİVAN-Ü LÜGAT-İT TÜRK Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Türkçe’nin Arapça’dan zengin bir dil olduğunu ortaya koymak ve Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılan bu eser İLK TÜRKÇE SÖZLÜK olarak kabul edilmektedir. Eserde aynı zamanda o dönemde Türklerin yaşam biçimleri hakkında bilgiler aynı zamanda bir de dünya haritası bulunmaktadır. KUTADGU BİLİG Yine Karahanlılar döneminde önemli devlet adamalarından biri olan Yusuf Has Hacip tarafından KUTADGU BİLİG adlı eser yazılmıştır. Kutadgu Bilig “Mutluluk Veren Bilgi” demektir. Bu kitap, öğüt ve ahlak konusunda bilgiler verir. İnsanların iyi olması neler yapması gerektiğini anlatır. |
GAZNELİLER(963-1187)
Samanoğulları Devlet’inde ordu komutanı olarak görev yapan Alp Tigin,Horasan’a Vali olarak atanmış,bu görevden alınması üzerine Gazne’ye giderek Gazne Devleti’ni kumuştur.(963) Gaznelilerin en parlak dönemi Sulatan Mahmut (Gazneli Mahmut) dönemidir. Bu dönemde Hindistan’a 17 sefer yapılmış ve İslamiyet burada yayılmıştır.Böylece bugünkü Pakistan Devleti’nin temelleri atılmıştır.
- Gazneli Mahmut Abbasi Halifesini Büveyh Oğulları tehlikesinden korumuş ve bu hizmeti karşısında halife tarafından “Sultan” ünvanıyla ödüllendirilmiştir.
- Sultan Mesut Döneminde ise Büyük Selçuklular’la Dandanakan savaşı yapılmış ve savaş kaybedilmiştir.Bu savaştan sonra Selçuklular resmen kurulurken Gazneliler yıkılış sürecine girmiştir.
- Gazneliler savaşlarda filleri kullanıyordu.Bu da karşı orduların dikkatini dağıtıyordu.
- Kuruldukları coğrafya itibariyle değişik milletlerden oluşan Gaznelilerde birlik sağlanamamış ve bu da yıkılışlarını kolaylaştırmıştır.
